Đọc văn bản:
Dắt díu về quê ăn Tết
Con ngơ ngác tục làng
Những tíu tít chợ búa eng éc lợn kêu lau lá gói bánh cọ rửa đồ thờ
ngổn ngang những giò những mứt
Bản full của Tết xưa mỗi năm biên tập đi một chút
Tết ở làng rồng rắn xanh đỏ tím vàng
Chỉ những lời chúc tốt đẹp vô cùng hào phòng không cần kiểm chứng
Chỉ họ hàng trên dưới xưng hô nghiêm nhặt thứ tự lớp lang
Dâu rể mới và trẻ con mới nhiều hơn
Cũng như quê rất quen nhưng tuần nào về cũng lạ
Bánh chưng đấy với gạo nếp, đậu thịt và dong xanh lá
Nhưng muôn đời vẫn rộn rực, Tết quê.
TẾT QUÊ
(Nguyễn Trọng Hoàn)
Ngược nẻo đường tuổi thơDắt díu về quê ăn Tết
Con ngơ ngác tục làng
Những tíu tít chợ búa eng éc lợn kêu lau lá gói bánh cọ rửa đồ thờ
ngổn ngang những giò những mứt
Bản full của Tết xưa mỗi năm biên tập đi một chút
Tết ở làng rồng rắn xanh đỏ tím vàng
Chỉ những lời chúc tốt đẹp vô cùng hào phòng không cần kiểm chứng
Chỉ họ hàng trên dưới xưng hô nghiêm nhặt thứ tự lớp lang
Dâu rể mới và trẻ con mới nhiều hơn
Cũng như quê rất quen nhưng tuần nào về cũng lạ
Bánh chưng đấy với gạo nếp, đậu thịt và dong xanh lá
Nhưng muôn đời vẫn rộn rực, Tết quê.
(Phút rành rang sống chậm - NXB Hội Nhà văn, 2019)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 [827177]: Chỉ ra đề tài của văn bản.
Đề tài của văn bản: quê hương.
Câu 2 [827179]: Văn bản kết hợp sử dụng các phương thức biểu đạt nào?
Văn bản kết hợp sử dụng các phương thức biểu đạt: biểu cảm, miêu tả, tự sự.
Câu 3 [827181]: Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai?
Nhân vật trữ tình trong bài thơ là: tác giả (ẩn danh/ không lộ hiện trực tiếp).
Câu 4 [827184]: Bài thơ được viết theo thể thơ nào? Nêu ý nghĩa của việc lựa chọn thể thơ đó.
- Bài thơ được viết theo thể thơ tự do.
- Việc lựa chọn thể thơ tự do giúp người viết bộc lộ một cách phóng khoáng, tình cảm, cảm xúc của bản thân.
- Việc lựa chọn thể thơ tự do giúp người viết bộc lộ một cách phóng khoáng, tình cảm, cảm xúc của bản thân.
Câu 5 [827185]: Chỉ ra bối cảnh trong bài thơ.
Bối cảnh trong bài thơ:
- Thời gian: ngày Tết.
- Không gian: làng quê.
- Thời gian: ngày Tết.
- Không gian: làng quê.
Câu 6 [827186]: Xác định cảm hứng chủ đạo của văn bản.
Cảm hứng chủ đạo của văn bản: tình yêu quê hương sâu nặng.
Câu 7 [827188]: Nêu tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong dòng thơ: Những tíu tít chợ búa eng éc lợn kêu lau lá gói bánh cọ rửa đồ thờ ngổn ngang những giò những mứt.
Tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong dòng thơ: Những tíu tít chợ búa eng éc lợn kêu lau lá gói bánh cọ rửa đồ thờ ngổn ngang những giò những mứt.
- Liệt kê những sự vật, sự việc đặc trưng của ngày Tết: đi chợ tíu tít; mổ lợn, lợn kêu eng éc; lau rửa lá dong; gói bánh; cọ rửa đồ thờ; làm giò; làm mứt Tết.
- Tác dụng:
+ Làm cho lời thơ trở nên sinh động, hấp dẫn, giàu sức gợi hình, gợi cảm.
+ Miêu tả khung cảnh ngày Tết ở quê tưng bừng, rộn rã, đầm ấm.
+ Bộc lộ niềm vui, nỗi háo hức, rộn ràng trong tâm trạng nhân vật trữ tình.
- Liệt kê những sự vật, sự việc đặc trưng của ngày Tết: đi chợ tíu tít; mổ lợn, lợn kêu eng éc; lau rửa lá dong; gói bánh; cọ rửa đồ thờ; làm giò; làm mứt Tết.
- Tác dụng:
+ Làm cho lời thơ trở nên sinh động, hấp dẫn, giàu sức gợi hình, gợi cảm.
+ Miêu tả khung cảnh ngày Tết ở quê tưng bừng, rộn rã, đầm ấm.
+ Bộc lộ niềm vui, nỗi háo hức, rộn ràng trong tâm trạng nhân vật trữ tình.
Câu 8 [827189]: Từ biên tập trong dòng thơ Bản full của Tết xưa mỗi năm biên tập đi một chút có nghĩa là gì?
Từ biên tập trong dòng thơ Bản full của Tết xưa mỗi năm biên tập đi một chút có nghĩa là thay đổi, biến đổi, khác đi.
Câu 9 [827196]: Những dòng thơ sau đây khắc hoạ vẻ đẹp nào của những người dân quê?
Chỉ những lời chúc tốt đẹp vô cùng hào phòng không cần kiểm chứng
Chỉ họ hàng trên dưới xưng hô nghiêm nhặt thứ tự lớp lang
Chỉ những lời chúc tốt đẹp vô cùng hào phòng không cần kiểm chứng
Chỉ họ hàng trên dưới xưng hô nghiêm nhặt thứ tự lớp lang
Những dòng thơ trên cho thấy tính cách phóng khoáng, rộng rãi nhưng không buông tuồng mà hết sức coi trọng nền nếp, tôn ti thứ bậc của người dân quê.
Câu 10 [827201]: Chỉ ra và nêu ý nghĩa của sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại trong không khí đón Tết được khắc hoạ ở bài thơ.
- Sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại trong không khí đón Tết được thể hiện qua các sự việc, sự kiện suốt dọc bài thơ:
+ Truyền thống: tục làng, cảnh tíu tít chợ búa, cảnh mổ lợn, cảnh lau lá gói bánh, cảnh cọ rửa đồ thờ, cảnh làm giò, nấu mứt, trang trí nhà cửa (rồng rắn xanh đỏ tím vàng), chúc Tết (những lời chúc tốt đẹp vô cùng hào phóng), họ hàng trên dưới xưng hô nghiêm nhặt thứ tự lớp lang, những nguyên vật liệu làm bánh (bánh chưng, gạo nếp, đậu thịt, lá dong).
+ Hiện đại: những đứa trẻ theo cha mẹ về làng ăn Tết ngơ ngác trước tục đón Tết của làng, dâu rể mới và trẻ con mới nhiều hơn, bản full của Tết xưa mỗi năm biên tập đi một chút.
- Ý nghĩa sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại trong không khí đón Tết được tái hiện trong bài thơ:
+ Cho thấy giá trị, sức sống của văn hoá truyền thống trong thời đại hiện đại.
+ Cho thấy tình cảm yêu thương sâu nặng với quê hương và văn hoá truyền thống là cội nguồn sức mạnh để truyền giữ các giá trị văn hoá truyền thống ở chốn làng quê.
+ Truyền thống: tục làng, cảnh tíu tít chợ búa, cảnh mổ lợn, cảnh lau lá gói bánh, cảnh cọ rửa đồ thờ, cảnh làm giò, nấu mứt, trang trí nhà cửa (rồng rắn xanh đỏ tím vàng), chúc Tết (những lời chúc tốt đẹp vô cùng hào phóng), họ hàng trên dưới xưng hô nghiêm nhặt thứ tự lớp lang, những nguyên vật liệu làm bánh (bánh chưng, gạo nếp, đậu thịt, lá dong).
+ Hiện đại: những đứa trẻ theo cha mẹ về làng ăn Tết ngơ ngác trước tục đón Tết của làng, dâu rể mới và trẻ con mới nhiều hơn, bản full của Tết xưa mỗi năm biên tập đi một chút.
- Ý nghĩa sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại trong không khí đón Tết được tái hiện trong bài thơ:
+ Cho thấy giá trị, sức sống của văn hoá truyền thống trong thời đại hiện đại.
+ Cho thấy tình cảm yêu thương sâu nặng với quê hương và văn hoá truyền thống là cội nguồn sức mạnh để truyền giữ các giá trị văn hoá truyền thống ở chốn làng quê.
Câu 11 [827203]: Văn bản bộc lộ tình cảm, thái độ nào của người viết đối với quê hương nguồn cội?
Văn bản bộc lộ tình yêu, lòng tự hào, tình cảm gắn bó của người viết đối với quê hương và và xúc cảm rộn rực (nôn nao, rạo rực, háo hức đón chờ) những giá trị cốt lõi của truyền thống đối với Tết quê.
Câu 12 [827204]: Nêu chủ đề của văn bản.
Chủ đề của văn bản: phong tục đón Tết ở chốn làng quê.
Câu 13 [827205]: Anh/Chị nhận được thông điệp nào từ bài thơ?
Thí sinh có thể chỉ ra một trong các thông điệp từ bài thơ:
- Quê hương nguồn cội luôn là điểm tựa tinh thần trong cuộc đời của mỗi con người.
- Tình yêu quê hương là động lực để mỗi người gắn bó, giữ gìn các giá trị văn hoá truyền thống của quê hương.
- Cuộc sống có hiện đại thế nào đi chăng nữa, có đổi thay thế nào đi chăng nữa, con người cũng hãy biết trân quý, giữ gìn những tình cảm cốt lõi với quê hương và các giá trị văn hoá truyền thống.
- ...
- Quê hương nguồn cội luôn là điểm tựa tinh thần trong cuộc đời của mỗi con người.
- Tình yêu quê hương là động lực để mỗi người gắn bó, giữ gìn các giá trị văn hoá truyền thống của quê hương.
- Cuộc sống có hiện đại thế nào đi chăng nữa, có đổi thay thế nào đi chăng nữa, con người cũng hãy biết trân quý, giữ gìn những tình cảm cốt lõi với quê hương và các giá trị văn hoá truyền thống.
- ...
Câu 14 [827207]: Nêu giá trị nhận thức/ giá trị giáo dục/ giá trị thẩm mĩ của bài thơ.
- Giá trị nhận thức: thể hiện qua việc tái hiện phong tục đón Tết ở chốn làng quê.
- Giá trị giáo dục: thể hiện qua những thông điệp ý nghĩa về tình yêu quê hương, về sự cần thiết của việc giữ gìn các giá trị văn hoá truyền thống,...
- Giá trị thẩm mĩ: thể hiện qua vẻ đẹp của phong tục đón Tết ở chốn làng quê trong bài thơ, ở tình cảm đẹp đẽ của con người đối với quê hương nguồn cội.
- Giá trị giáo dục: thể hiện qua những thông điệp ý nghĩa về tình yêu quê hương, về sự cần thiết của việc giữ gìn các giá trị văn hoá truyền thống,...
- Giá trị thẩm mĩ: thể hiện qua vẻ đẹp của phong tục đón Tết ở chốn làng quê trong bài thơ, ở tình cảm đẹp đẽ của con người đối với quê hương nguồn cội.
Câu 15 [827209]: Chỉ ra giá trị văn hoá của tác phẩm.
Qua bài thơ, ta thấy hiện lên phong tục đón Tết đầm ấm ở chốn làng quê trong xã hội hiện đại: vừa lưu giữ được những giá trị truyền thống vừa có những thay đổi cho phù hợp với thời đại.
Câu 16 [827212]: Qua bài thơ, anh/chị nhận được triết lí nhân sinh nào?
Triết lí nhân sinh của bài thơ: Cuộc sống dù hiện đại đến nhường nào cũng cần giữ những tình cảm cốt lõi và các giá trị văn hoá truyền thống của quê hương, của dân tộc.
Câu 17 [827215]: Bài thơ có ý nghĩa gì đối với người đọc trong bối cảnh xã hội hiện đại?
Bài thơ lan thấm trong người đọc chúng ta hôm nay tình yêu dành cho quê hương và những giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc; nhắc nhở chúng ta cần biết kết nối, gắn bó với quê hương nguồn cội dẫu cuộc sống có hiện đại đến nhường nào.
Câu 18 [827216]: Cảm nhận của anh/chị về hình tượng nhân vật trữ tình trong bài thơ. (Trình bày trong khoảng 5 - 7 dòng)
Bài thơ khắc hoạ hình tượng nhân vật trữ tình là một người con xuất thân từ chốn làng quê; có tình cảm yêu thương sâu nặng với quê hương (tuần nào cũng về, Tết đưa con về quê ăn Tết, dù xa quê nhưng vẫn hoà nhịp với không khí rộn ràng của Tết quê hương); trân trọng các giá trị văn hoá truyền thống của quê hương, của dân tộc song cũng rất linh hoạt để thích nghi với sự thay đổi của thời đại (Bản full của Tết xưa mỗi năm biên tập đi một chút).