I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
“Giờ đây, nhắm mắt rọi nhìn vào hồi ức, Kiên lại lặng lẽ thấy lại mình, dường như vừa mới buổi trưa ngày hôm qua đó thôi, đang đứng đấy, dưới làn mưa trên mảnh sân loang nước giữa khu trại nhỏ bé, ướt át mọc lên cô lẻ ở rìa thung lũng bên kia núi..., áo quần sũng nước, tóc, mặt ướt đẫm, khẩu tiểu liên đeo bên vai như chực rớt. Mưa rơi rào rào. Bụi nước tan thành những vồng hơi dập dềnh trên mái nhà, mái kho. Mặc dù mưa to, bầu trời giữa trưa vẫn sáng hẳn lên. Vòm mây trên thung lũng có phần thưa loãng ra và trong thinh không như chập chờn một chút nắng.
- HơBia... ia! Kiên không kịp ngăn, đằng sau anh, Thịnh “con” đã cất tiếng hú gọi. Và ngay lập tức, bàng hoàng, cả tốp trinh sát đi cùng Kiên tới đây, đang đứng tản mát khắp khu trại đã đồng thanh kêu hú vang lên tên ba cô gái:
- HơBia... Mây... Thơm... ơi ơi ơi...
Không có cả tiếng vọng dội đáp lại. Từ cái thác cao lừng lững trên vách núi trước mặt, khối nước khổng lỗ trắng xóa ầm ầm lao thẳng đứng xuống đường đáy khe của thung lũng, tạo thành làn gió vĩnh cửu từng đợt, từng đợt phả vào khu trại với tiếng rên động trầm trầm không dứt.
Tiếng gió, tiếng mưa, tiếng thác rền ào lấp lên một bầu không khí lặng lờ gần giống như sự bình yên. Trong nhà, căn nhà nhỏ ba gian xinh xắn, mái lồ ô, thơm ngát hương huê rừng, đồ đạc vẫn nguyên vẹn, ngăn nắp. Bộ bàn ghế mây. Lọ hoa, ấm tách. Một cuốn sách đọc dở... Giường chiếu. Gối chăn. Gương lược... Ngoài chái, quần áo giăng trên dây phơi cái đã gần khô, cái vẫn ướt nguyên... Trong dãy sạp kho chạy dài bên kia sân, thóc, gạo, ngô, sắn ăm ắp. Và mùi măng sấy, mùi mộc nhĩ, nấm hương, mùi mật ong nữa vấn vít vào nhau hăng ngầy ngậy... Dưới bếp, mâm cơm bày trên chõng như vừa được bưng ra, còn đậy lồng bàn. Ba cái bát. Ba đôi đũa. Đĩa rau giền luộc. Muối riềng. Cá khô. Niêu cơm ghế trên chưa dỡ. Tro bếp còn ấm... Sau bếp là sào vườn trồng lạc, trồng cà và rau giền. Rồi đám dong riềng. Khóm chuối. Hàng dâm bụt. Bên ngoài cánh cửa khép hờ là dốc bờ suối. Một lối đi nhỏ xẻ bậc. Một cây cầu tre lắt lẻo nối khu trại với rừng giang bên kia suối. Đằng xa, phía sau rừng lờ mờ hai mỏm cao của quả đồi độc lập đánh dấu chính tâm thung lũng...
Mặc dù mưa ngày mưa đêm, các nữ chủ nhân của khu trại vẫn dùng nước suối. Nước trong giếng lọc trong vắt. Miệng giếng có đậy nắp và quanh giếng có đào rãnh để ngăn nước suối chưa được lọc dềnh vào. Nhà tắm mái tôn ẩn trong lùm tre đằng ngà kề bên mép suối. Đường từ giếng lọc tới nhà tắm được rẫy sạch cỏ và trải sỏi.
Lúc đầu chỉ mình Kiên lần xuống suối. Anh đứng ở bờ giếng lọc và đưa mắt nhìn ra phía lùm tre. Cửa buồng tắm mở toang, và... trong một phản ứng tức thời, Kiên ngồi thụp xuống, giật súng ra khỏi vai. Có người ! - Anh nghĩ nhanh nhưng...
Giờ đây tất cả còn cận cảnh, rõ mồn một trong tâm trí Kiên. Cửa buồng tắm không phải đang mở mà là bị giật tung khỏi bản lề, nằm vật úp dưới đất. Bên trong, ở góc có hai xô nhựa còn lưng nước, cái gáo dừa để trong thau nhôm, đôi dép đúc, hộp xà phòng. Một bộ quân phục nữ bằng vải phin cùng một tấm khăn tắm thêu hoa vắt trên dây. Một bộ khác ẩm ướt, lấm bùn quàng lên tấm vách cạnh một cái áo mưa vải bạt màu lá cây.
Trên nền sỏi ướt, Kiên thấy, nằm rớt đấy từ bao giờ một manh áo lót phụ nữ trắng muốt rợn lên trong vũng sáng lờ mờ như một bông hoa lạ, to, hai cánh mỏng tang duỗi ra mềm mại, nõn nà y như một lượt da người. Trên một cánh của bông hoa ấy in nguyên một vết bùn máu hằn rõ những khấc hình răng khế của gót giầy cao su giẫm lên. Kiên rùng mình, choáng rợn như bất thần bị làn roi vút thẳng vào tim. Và trong giây lát, trước mắt anh hiện hình những bóng ma màu lục, lướt đi không tiếng động, di chuyển êm ru dưới tán rừng, lẳng lặng vượt qua suối, xuất kì bất ý ập vào khu trại... Cả ba cô gái, người trên nhà, người dưới bếp, người đang tắm, chẳng ai kịp trở tay. Không một tiếng kêu, có lẽ thế, và không một phát súng.
- Bọn thám báo... Bọn thám báo... đúng chúng rồi anh Kiên ơi... - Thịnh bước tới bên Kiên thì thầm nói, giọng run và khản đi.”
“Giờ đây, nhắm mắt rọi nhìn vào hồi ức, Kiên lại lặng lẽ thấy lại mình, dường như vừa mới buổi trưa ngày hôm qua đó thôi, đang đứng đấy, dưới làn mưa trên mảnh sân loang nước giữa khu trại nhỏ bé, ướt át mọc lên cô lẻ ở rìa thung lũng bên kia núi..., áo quần sũng nước, tóc, mặt ướt đẫm, khẩu tiểu liên đeo bên vai như chực rớt. Mưa rơi rào rào. Bụi nước tan thành những vồng hơi dập dềnh trên mái nhà, mái kho. Mặc dù mưa to, bầu trời giữa trưa vẫn sáng hẳn lên. Vòm mây trên thung lũng có phần thưa loãng ra và trong thinh không như chập chờn một chút nắng.
- HơBia... ia! Kiên không kịp ngăn, đằng sau anh, Thịnh “con” đã cất tiếng hú gọi. Và ngay lập tức, bàng hoàng, cả tốp trinh sát đi cùng Kiên tới đây, đang đứng tản mát khắp khu trại đã đồng thanh kêu hú vang lên tên ba cô gái:
- HơBia... Mây... Thơm... ơi ơi ơi...
Không có cả tiếng vọng dội đáp lại. Từ cái thác cao lừng lững trên vách núi trước mặt, khối nước khổng lỗ trắng xóa ầm ầm lao thẳng đứng xuống đường đáy khe của thung lũng, tạo thành làn gió vĩnh cửu từng đợt, từng đợt phả vào khu trại với tiếng rên động trầm trầm không dứt.
Tiếng gió, tiếng mưa, tiếng thác rền ào lấp lên một bầu không khí lặng lờ gần giống như sự bình yên. Trong nhà, căn nhà nhỏ ba gian xinh xắn, mái lồ ô, thơm ngát hương huê rừng, đồ đạc vẫn nguyên vẹn, ngăn nắp. Bộ bàn ghế mây. Lọ hoa, ấm tách. Một cuốn sách đọc dở... Giường chiếu. Gối chăn. Gương lược... Ngoài chái, quần áo giăng trên dây phơi cái đã gần khô, cái vẫn ướt nguyên... Trong dãy sạp kho chạy dài bên kia sân, thóc, gạo, ngô, sắn ăm ắp. Và mùi măng sấy, mùi mộc nhĩ, nấm hương, mùi mật ong nữa vấn vít vào nhau hăng ngầy ngậy... Dưới bếp, mâm cơm bày trên chõng như vừa được bưng ra, còn đậy lồng bàn. Ba cái bát. Ba đôi đũa. Đĩa rau giền luộc. Muối riềng. Cá khô. Niêu cơm ghế trên chưa dỡ. Tro bếp còn ấm... Sau bếp là sào vườn trồng lạc, trồng cà và rau giền. Rồi đám dong riềng. Khóm chuối. Hàng dâm bụt. Bên ngoài cánh cửa khép hờ là dốc bờ suối. Một lối đi nhỏ xẻ bậc. Một cây cầu tre lắt lẻo nối khu trại với rừng giang bên kia suối. Đằng xa, phía sau rừng lờ mờ hai mỏm cao của quả đồi độc lập đánh dấu chính tâm thung lũng...
Mặc dù mưa ngày mưa đêm, các nữ chủ nhân của khu trại vẫn dùng nước suối. Nước trong giếng lọc trong vắt. Miệng giếng có đậy nắp và quanh giếng có đào rãnh để ngăn nước suối chưa được lọc dềnh vào. Nhà tắm mái tôn ẩn trong lùm tre đằng ngà kề bên mép suối. Đường từ giếng lọc tới nhà tắm được rẫy sạch cỏ và trải sỏi.
Lúc đầu chỉ mình Kiên lần xuống suối. Anh đứng ở bờ giếng lọc và đưa mắt nhìn ra phía lùm tre. Cửa buồng tắm mở toang, và... trong một phản ứng tức thời, Kiên ngồi thụp xuống, giật súng ra khỏi vai. Có người ! - Anh nghĩ nhanh nhưng...
Giờ đây tất cả còn cận cảnh, rõ mồn một trong tâm trí Kiên. Cửa buồng tắm không phải đang mở mà là bị giật tung khỏi bản lề, nằm vật úp dưới đất. Bên trong, ở góc có hai xô nhựa còn lưng nước, cái gáo dừa để trong thau nhôm, đôi dép đúc, hộp xà phòng. Một bộ quân phục nữ bằng vải phin cùng một tấm khăn tắm thêu hoa vắt trên dây. Một bộ khác ẩm ướt, lấm bùn quàng lên tấm vách cạnh một cái áo mưa vải bạt màu lá cây.
Trên nền sỏi ướt, Kiên thấy, nằm rớt đấy từ bao giờ một manh áo lót phụ nữ trắng muốt rợn lên trong vũng sáng lờ mờ như một bông hoa lạ, to, hai cánh mỏng tang duỗi ra mềm mại, nõn nà y như một lượt da người. Trên một cánh của bông hoa ấy in nguyên một vết bùn máu hằn rõ những khấc hình răng khế của gót giầy cao su giẫm lên. Kiên rùng mình, choáng rợn như bất thần bị làn roi vút thẳng vào tim. Và trong giây lát, trước mắt anh hiện hình những bóng ma màu lục, lướt đi không tiếng động, di chuyển êm ru dưới tán rừng, lẳng lặng vượt qua suối, xuất kì bất ý ập vào khu trại... Cả ba cô gái, người trên nhà, người dưới bếp, người đang tắm, chẳng ai kịp trở tay. Không một tiếng kêu, có lẽ thế, và không một phát súng.
- Bọn thám báo... Bọn thám báo... đúng chúng rồi anh Kiên ơi... - Thịnh bước tới bên Kiên thì thầm nói, giọng run và khản đi.”
(Trích Nỗi buồn chiến tranh - Bảo Ninh, NXB Văn học, 2006)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 [706606]: Xác định đề tài, ngôi kể của đoạn trích.
- Đề tài: chiến tranh - hậu chiến.
- Ngôi kể: thứ ba.
- Ngôi kể: thứ ba.
Câu 2 [706607]: Nêu bối cảnh của sự việc diễn ra đoạn trích.
Bối cảnh của sự việc diễn ra đoạn trích:
- Thời gian: Buổi trưa.
- Không gian: được miêu tả kĩ lưỡng qua các chi tiết:
+ Mưa rào rào nhưng trời vẫn sáng; thác cao tuôn nước từng đợt ầm ầm trắng xoá; tiếng gió, tiếng mưa, tiếng thác rền vang.
+ Tại một lán trại nhỏ bên rìa thung lũng bên kia núi của ba cô gái, với căn nhà nhỏ ba gian xinh xắn, bếp, nhà tắm lợp mái tôn, đường từ giếng tới nhà tắm được rẫy sạch, trải sỏi - mọi thứ gần như vẫn y nguyên.
+ Chi tiết gợi sự bất thường: cửa buồng tắm bị giật tung khỏi bản lề, nằm vật úp dưới đất.
- Thời gian: Buổi trưa.
- Không gian: được miêu tả kĩ lưỡng qua các chi tiết:
+ Mưa rào rào nhưng trời vẫn sáng; thác cao tuôn nước từng đợt ầm ầm trắng xoá; tiếng gió, tiếng mưa, tiếng thác rền vang.
+ Tại một lán trại nhỏ bên rìa thung lũng bên kia núi của ba cô gái, với căn nhà nhỏ ba gian xinh xắn, bếp, nhà tắm lợp mái tôn, đường từ giếng tới nhà tắm được rẫy sạch, trải sỏi - mọi thứ gần như vẫn y nguyên.
+ Chi tiết gợi sự bất thường: cửa buồng tắm bị giật tung khỏi bản lề, nằm vật úp dưới đất.
Câu 3 [706608]: Trên nền sỏi ướt, Kiên thấy, nằm rớt đấy từ bao giờ một manh áo lót phụ nữ trắng muốt rợn lên trong vũng sáng lờ mờ như một bông hoa lạ, to, hai cánh mỏng tang duỗi ra mềm mại, nõn nà y như một lượt da người. Trên một cánh của bông hoa ấy in nguyên một vết bùn máu hằn rõ những khấc hình răng khế của gót giầy cao su giẫm lên.
Chi tiết trên khiến anh/ chị hình dung như thế nào về bọn thám báo?
Chi tiết trên khiến anh/ chị hình dung như thế nào về bọn thám báo?
Chi tiết trên gợi hình dung về sự vô tình, tàn bạo, độc ác, vô nhân tính của bọn thám báo trước cái đẹp mong manh.
Câu 4 [706609]: Phân tích sự kết hợp giữa tự sự và miêu tả trong đoạn trích.
- Sự kết hợp giữa tự sự và miêu tả trong đoạn trích:
+ Dấu ấn của tự sự được thể hiện qua:
• Sự xuất hiện trực tiếp của các nhân vật Kiên, Thịnh “con”, gián tiếp là các nhân vật HơBia, Mây, Thơm và bọn thám báo.
• Bối cảnh: buổi trưa, trời mưa to nhưng vẫn rất sáng, tiếng gió, tiếng mưa, tiếng thác ầm ầm; tại khu lán trại ở rìa thung lũng bên núi của ba cô gái...
• Sự việc: Kiên cùng tốp trinh sát đến khu trại của ba cô gái HơBia, Mây, Thơm, mọi thứ vẫn y nguyên nhưng ba cô gái hoàn toàn vắng bóng. Thịnh “con” và sau đó là cả tốp trinh sát hú gọi các cô nhưng tuyệt nhiên không có tiếng đáp lại. Mọi người toả ra đi xem xét khắp nơi và Kiên thấy vết bùn máu in trên một bên chiếc áo lót rơi trên nền sỏi ướt trong nhà tắm. Thịnh “con” phán đoán bọn thám báo đã gây ra sự việc đau lòng với ba cô gái.
+ Dấu ấn của miêu tả được thể hiện qua sự xuất hiện với mật độ dày đặc các câu văn tái hiện chi tiết bối cảnh và sự việc diễn ra (ví dụ: dưới làn mưa trên mảnh sân loang nước giữa khu trại nhỏ bé, ướt át mọc lên cô lẻ ở rìa thung lũng bên kia núi...; Mưa rơi rào rào. Bụi nước tan thành những vồng hơi dập dềnh trên mái nhà, mái kho.; căn nhà nhỏ ba gian xinh xắn, mái lồ ô, thơm ngát hương huê rừng, đồ đạc vẫn nguyên vẹn, ngăn nắp; Cửa buồng tắm không phải đang mở mà là bị giật tung khỏi bản lề, nằm vật úp dưới đất. Bên trong, ở góc có hai xô nhựa còn lưng nước, cái gáo dừa để trong thau nhôm, đôi dép đúc, hộp xà phòng.;...).
- Tác dụng:
+ Tự sự góp phần tạo dựng cốt truyện, thuật lại sự việc căng thẳng, kịch tính, mang lại sức hấp dẫn cho câu chuyện đang được kể.
+ Miêu tả giúp người đọc hình dung rõ nét bối cảnh, diễn biến sự việc đang diễn ra.
+ Sự kết hợp giữa tự sự và miêu tả khiến cho sự việc được kể hiện lên không khô khan, trần trụi mà sinh động, hấp dẫn, cuốn hút người đọc, người nghe; đồng thời thể hiện tài kể chuyện, năng lực ngôn ngữ tài tình của người viết.
+ Dấu ấn của tự sự được thể hiện qua:
• Sự xuất hiện trực tiếp của các nhân vật Kiên, Thịnh “con”, gián tiếp là các nhân vật HơBia, Mây, Thơm và bọn thám báo.
• Bối cảnh: buổi trưa, trời mưa to nhưng vẫn rất sáng, tiếng gió, tiếng mưa, tiếng thác ầm ầm; tại khu lán trại ở rìa thung lũng bên núi của ba cô gái...
• Sự việc: Kiên cùng tốp trinh sát đến khu trại của ba cô gái HơBia, Mây, Thơm, mọi thứ vẫn y nguyên nhưng ba cô gái hoàn toàn vắng bóng. Thịnh “con” và sau đó là cả tốp trinh sát hú gọi các cô nhưng tuyệt nhiên không có tiếng đáp lại. Mọi người toả ra đi xem xét khắp nơi và Kiên thấy vết bùn máu in trên một bên chiếc áo lót rơi trên nền sỏi ướt trong nhà tắm. Thịnh “con” phán đoán bọn thám báo đã gây ra sự việc đau lòng với ba cô gái.
+ Dấu ấn của miêu tả được thể hiện qua sự xuất hiện với mật độ dày đặc các câu văn tái hiện chi tiết bối cảnh và sự việc diễn ra (ví dụ: dưới làn mưa trên mảnh sân loang nước giữa khu trại nhỏ bé, ướt át mọc lên cô lẻ ở rìa thung lũng bên kia núi...; Mưa rơi rào rào. Bụi nước tan thành những vồng hơi dập dềnh trên mái nhà, mái kho.; căn nhà nhỏ ba gian xinh xắn, mái lồ ô, thơm ngát hương huê rừng, đồ đạc vẫn nguyên vẹn, ngăn nắp; Cửa buồng tắm không phải đang mở mà là bị giật tung khỏi bản lề, nằm vật úp dưới đất. Bên trong, ở góc có hai xô nhựa còn lưng nước, cái gáo dừa để trong thau nhôm, đôi dép đúc, hộp xà phòng.;...).
- Tác dụng:
+ Tự sự góp phần tạo dựng cốt truyện, thuật lại sự việc căng thẳng, kịch tính, mang lại sức hấp dẫn cho câu chuyện đang được kể.
+ Miêu tả giúp người đọc hình dung rõ nét bối cảnh, diễn biến sự việc đang diễn ra.
+ Sự kết hợp giữa tự sự và miêu tả khiến cho sự việc được kể hiện lên không khô khan, trần trụi mà sinh động, hấp dẫn, cuốn hút người đọc, người nghe; đồng thời thể hiện tài kể chuyện, năng lực ngôn ngữ tài tình của người viết.
Câu 5 [706610]: Cảm nhận của anh/ chị về hình tượng Kiên (trình bày khoảng 5 - 7 dòng).
- Trong đoạn trích, hình tượng nhân vật Kiên hiện lên là nhân vật chính, gắn liền với hai thời điểm hiện tại và quá khứ:
+ Hiện tại, Kiên nhắm mắt rọi nhìn vào hồi ức và mọi thứ hiện lên rõ mồn một như vừa mới xảy ra buổi trưa ngày hôm qua. Chi tiết chứng tỏ nỗi ám ảnh dai dẳng của quá khứ đối với Kiên trong hiện tại, đồng thời cũng cho thấy anh là một người nhạy cảm, giàu cảm xúc, nặng lòng với quá khứ.
+ Trong quá khứ, hình tượng Kiên hiện lên qua một vài chi tiết miêu tả hành động tìm kiếm ba cô gái và chính Kiên là người phát hiện ra dấu vết các cô bị sát hại. Nhân vật được tập trung khắc hoạ bởi các chi tiết miêu tả cảm giác: Kiên rùng mình, choáng rợn như bất thần bị làn roi vút thẳng vào tim; trước mắt anh hiện hình những bóng ma màu lục. Đau đớn, xót xa, căm phẫn, uất ức, bất lực, nghẹt thở,... hẳn là trạng thái tâm lí trong Kiên ở thời khắc ấy.
- Ở thời khắc nào, nhân vật Kiên cũng hiện lên là một người lính nội tâm, nhạy cảm, giàu cảm xúc, yêu chính nghĩa, ghét bạo tàn,...
+ Hiện tại, Kiên nhắm mắt rọi nhìn vào hồi ức và mọi thứ hiện lên rõ mồn một như vừa mới xảy ra buổi trưa ngày hôm qua. Chi tiết chứng tỏ nỗi ám ảnh dai dẳng của quá khứ đối với Kiên trong hiện tại, đồng thời cũng cho thấy anh là một người nhạy cảm, giàu cảm xúc, nặng lòng với quá khứ.
+ Trong quá khứ, hình tượng Kiên hiện lên qua một vài chi tiết miêu tả hành động tìm kiếm ba cô gái và chính Kiên là người phát hiện ra dấu vết các cô bị sát hại. Nhân vật được tập trung khắc hoạ bởi các chi tiết miêu tả cảm giác: Kiên rùng mình, choáng rợn như bất thần bị làn roi vút thẳng vào tim; trước mắt anh hiện hình những bóng ma màu lục. Đau đớn, xót xa, căm phẫn, uất ức, bất lực, nghẹt thở,... hẳn là trạng thái tâm lí trong Kiên ở thời khắc ấy.
- Ở thời khắc nào, nhân vật Kiên cũng hiện lên là một người lính nội tâm, nhạy cảm, giàu cảm xúc, yêu chính nghĩa, ghét bạo tàn,...
II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 6 [706611]: (2,0 điểm)
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích chủ đề của đoạn trích ở phần Đọc hiểu.
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích chủ đề của đoạn trích ở phần Đọc hiểu.
Đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích chủ đề của đoạn trích rút từ tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranh (Bảo Ninh) có thể được triển khai theo hướng:
- Bảo Ninh: một trong những gương mặt xuất sắc của văn học Việt Nam đương đại. Chiến tranh, người lính là một trong các đề tài nổi bật và rất thành công của nhà văn.
- Nỗi buồn chiến tranh là tiểu thuyết đính ghim tên tuổi của Bảo Ninh trong nền văn học hiện đại. Đoạn trích từ phần Đọc hiểu tập trung phản ánh những nỗi đau, nỗi buồn chiến tranh mà người lính phải gánh chịu trong quá khứ và hiện tại:
+ Nỗi đau trong quá khứ nhuốm màu tang tóc qua cái chết đau thương của ba cô gái HơBia, Mây, Thơm. Thực tế, đoạn trích không miêu tả chi tiết cái chết của các nhân vật này, song, chỉ với một chi tiết (Trên một cánh của bông hoa ấy in nguyên một vết bùn máu hằn rõ những khấc hình răng khế của gót giầy cao su giẫm lên.), nhà văn đã khắc sâu trong tâm trí bạn đọc một nỗi buồn đau. Vết bùn máu, gót giầy cao su, cặp hình ảnh tương phản gợi đến những tương tranh đau đớn: cái đẹp - tội ác, sự yếu đuối - bạo tàn, sự chống cự - sự áp đảo,... Và hẳn nhiên, hiện lên trong tâm trí Kiên lúc đó và người đọc chúng ta là một cuộc vật lộn, chống cự quyết liệt để chống trả lại bạo tàn, phi nhân. Song, những cô gái kia dẫu có mạnh mẽ, kiên cường bao nhiêu đi chăng nữa cũng làm sao đủ sức chống trả lại cơn thú tính của toán thám báo? Chi tiết Kiên rùng mình, choáng rợn như bất thần bị làn roi vút thẳng vào tim đã khắc hoạ đậm nét phức hợp tâm lí Đau đớn, xót xa, căm phẫn, uất ức, bất lực, nghẹt thở,...
+ Nỗi đau trong quá khứ ánh chiếu trong hiện tại, rõ mồn một, đến nỗi Kiên lại lặng lẽ thấy lại mình, dường như vừa mới buổi trưa ngày hôm qua đó thôi. Chi tiết chứng tỏ ám ảnh về nỗi đau trong quá khứ chưa và không thể nguôi vơi trong Kiên. Nó vẫn nhức nhối, dày vò Kiên cho đến tận bây giờ.
- Chiến tranh khép lại nhưng nỗi đau vẫn không thể nguôi vơi. Chủ đề trong đoạn trích từ tiểu thuyết của Bảo Ninh nhắc người đọc hôm nay đừng bao giờ quay lưng lại với quá khứ.
- Bảo Ninh: một trong những gương mặt xuất sắc của văn học Việt Nam đương đại. Chiến tranh, người lính là một trong các đề tài nổi bật và rất thành công của nhà văn.
- Nỗi buồn chiến tranh là tiểu thuyết đính ghim tên tuổi của Bảo Ninh trong nền văn học hiện đại. Đoạn trích từ phần Đọc hiểu tập trung phản ánh những nỗi đau, nỗi buồn chiến tranh mà người lính phải gánh chịu trong quá khứ và hiện tại:
+ Nỗi đau trong quá khứ nhuốm màu tang tóc qua cái chết đau thương của ba cô gái HơBia, Mây, Thơm. Thực tế, đoạn trích không miêu tả chi tiết cái chết của các nhân vật này, song, chỉ với một chi tiết (Trên một cánh của bông hoa ấy in nguyên một vết bùn máu hằn rõ những khấc hình răng khế của gót giầy cao su giẫm lên.), nhà văn đã khắc sâu trong tâm trí bạn đọc một nỗi buồn đau. Vết bùn máu, gót giầy cao su, cặp hình ảnh tương phản gợi đến những tương tranh đau đớn: cái đẹp - tội ác, sự yếu đuối - bạo tàn, sự chống cự - sự áp đảo,... Và hẳn nhiên, hiện lên trong tâm trí Kiên lúc đó và người đọc chúng ta là một cuộc vật lộn, chống cự quyết liệt để chống trả lại bạo tàn, phi nhân. Song, những cô gái kia dẫu có mạnh mẽ, kiên cường bao nhiêu đi chăng nữa cũng làm sao đủ sức chống trả lại cơn thú tính của toán thám báo? Chi tiết Kiên rùng mình, choáng rợn như bất thần bị làn roi vút thẳng vào tim đã khắc hoạ đậm nét phức hợp tâm lí Đau đớn, xót xa, căm phẫn, uất ức, bất lực, nghẹt thở,...
+ Nỗi đau trong quá khứ ánh chiếu trong hiện tại, rõ mồn một, đến nỗi Kiên lại lặng lẽ thấy lại mình, dường như vừa mới buổi trưa ngày hôm qua đó thôi. Chi tiết chứng tỏ ám ảnh về nỗi đau trong quá khứ chưa và không thể nguôi vơi trong Kiên. Nó vẫn nhức nhối, dày vò Kiên cho đến tận bây giờ.
- Chiến tranh khép lại nhưng nỗi đau vẫn không thể nguôi vơi. Chủ đề trong đoạn trích từ tiểu thuyết của Bảo Ninh nhắc người đọc hôm nay đừng bao giờ quay lưng lại với quá khứ.
Câu 7 [706612]: (4,0 điểm)
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ), trình bày suy nghĩ của anh/ chị về sự cần thiết của việc rèn giũa ý chí ở người trẻ hôm nay.
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ), trình bày suy nghĩ của anh/ chị về sự cần thiết của việc rèn giũa ý chí ở người trẻ hôm nay.
Bài văn trình bày suy nghĩ về sự cần thiết của việc rèn giũa ý chí ở người trẻ hôm nay có thể được triển khai nhiều cách. Song cần bảo đảm các ý:
1. Mở bài (gián tiếp)
- Dẫn dắt vấn đề
- Nêu vấn đề
2. Thân bài
- Giải thích ngắn gọn “ý chí”: khả năng tự xác định mục đích cho hành động và hướng hoạt động của mình khắc phục khó khăn nhằm đạt mục đích đó. Ý chí chính là sức mạnh tinh thần bên trong mỗi con người.
- Vì sao người trẻ hôm nay cần rèn giũa ý chí? Việc rèn giũa ý chí ở người trẻ mang lại những giá trị nào?
+ Từ phía khách quan - bối cảnh thời đại ngày nay:
• Khoa học công nghệ hiện đại phát triển vượt bậc. Thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã mang đến cho con người một đời sống chất lượng với rất nhiều tiện ích; cùng với đó là nhiều cơ hội và thách thức lớn lao: nhiều việc làm biến mất nhưng cũng nhiều công việc mới xuất hiện (song những công việc mới đòi hỏi con người phải có trình độ cao).
• Thế giới nổi cộm các vấn đề mang tính toàn cầu: ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu (thiên tai, hạn hán, lũ lụt, động đất,...); chiến tranh vũ trang giữa một số quốc gia; dịch bệnh; sự lên ngôi của trí tuệ nhân tạo (AI),...
• Đất nước Việt Nam cũng đang bước vào kỉ nguyên mới với những bước chuyển mình quan trọng, đòi hỏi con người phải có những chuẩn bị kĩ lưỡng về tâm - trí - lực.
+ Từ phía chủ quan:
• Việc rèn giũa ý chí giúp người trẻ có được nhiều phẩm cách tốt đẹp: cứng cỏi, mạnh mẽ, dám đương đầu, đối diện với thách thức; bản lĩnh, chủ động trước mọi khó khăn trong cuộc sống, trong công việc; độc lập, tự chủ trong mọi quyết định, hành động; kiên trì theo đuổi mục đích;...
• Người trẻ là những người có cả tương lai, cuộc sống ở phía trước. Trong bối cảnh hiện tại, bên cạnh việc nhìn thấy nhiều cơ hội, người trẻ hôm nay cần nhìn thấy những khó khăn, thách thức phải đối mặt để “lên dây cót” về mặt tinh thần, ý chí, chuẩn bị một tâm thế đối mặt với những thách thức sẽ xảy đến trong tương lai. Ý chí mạnh mẽ sẽ giúp người trẻ tự tin đương đầu, đối diện với thách thức; bình tĩnh vượt qua thách thức; dám chấp nhận thất bại để tiếp tục tìm đường hướng khắc phục trở ngại của thời đại, của đất nước;...
- Người trẻ hôm nay có thể rèn giũa ý chí ra sao?
+ Đặt mục tiêu, lên kế hoạch rõ ràng cho tương lai của mình. Kiên trì theo đuổi những mục tiêu và nỗ lực thực hiện kế hoạch đó.
+ Hình thành những thói quen tốt, lành mạnh trong ăn ở, sinh hoạt, học tập, công việc.
+ Huy động các nguồn lực, đặc biệt là nội lực, để đưa bản thân bứt phá khỏi những trở lực, thách thức trong chính cuộc sống của mình.
+ Hướng tâm trí của mình đến những điều tốt đẹp, tích cực để có động lực vượt qua thử thách.
+ ...
3. Kết bài
Rút ra bài học nhận thức và hành động
- Ý chí là sức mạnh nội lực trong mỗi con người. Ý chí bền bỉ chính là sức mạnh nâng đỡ con người vượt qua mọi trở lực. Với người trẻ hôm nay, việc rèn giũa ý chí là vô cùng cần thiết để người trẻ có thể vững bước trong tương lai.
- Việc rèn giũa ý chí luôn cần được thực hiện mỗi ngày và từ những việc nhỏ nhất.
1. Mở bài (gián tiếp)
- Dẫn dắt vấn đề
- Nêu vấn đề
2. Thân bài
- Giải thích ngắn gọn “ý chí”: khả năng tự xác định mục đích cho hành động và hướng hoạt động của mình khắc phục khó khăn nhằm đạt mục đích đó. Ý chí chính là sức mạnh tinh thần bên trong mỗi con người.
- Vì sao người trẻ hôm nay cần rèn giũa ý chí? Việc rèn giũa ý chí ở người trẻ mang lại những giá trị nào?
+ Từ phía khách quan - bối cảnh thời đại ngày nay:
• Khoa học công nghệ hiện đại phát triển vượt bậc. Thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã mang đến cho con người một đời sống chất lượng với rất nhiều tiện ích; cùng với đó là nhiều cơ hội và thách thức lớn lao: nhiều việc làm biến mất nhưng cũng nhiều công việc mới xuất hiện (song những công việc mới đòi hỏi con người phải có trình độ cao).
• Thế giới nổi cộm các vấn đề mang tính toàn cầu: ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu (thiên tai, hạn hán, lũ lụt, động đất,...); chiến tranh vũ trang giữa một số quốc gia; dịch bệnh; sự lên ngôi của trí tuệ nhân tạo (AI),...
• Đất nước Việt Nam cũng đang bước vào kỉ nguyên mới với những bước chuyển mình quan trọng, đòi hỏi con người phải có những chuẩn bị kĩ lưỡng về tâm - trí - lực.
+ Từ phía chủ quan:
• Việc rèn giũa ý chí giúp người trẻ có được nhiều phẩm cách tốt đẹp: cứng cỏi, mạnh mẽ, dám đương đầu, đối diện với thách thức; bản lĩnh, chủ động trước mọi khó khăn trong cuộc sống, trong công việc; độc lập, tự chủ trong mọi quyết định, hành động; kiên trì theo đuổi mục đích;...
• Người trẻ là những người có cả tương lai, cuộc sống ở phía trước. Trong bối cảnh hiện tại, bên cạnh việc nhìn thấy nhiều cơ hội, người trẻ hôm nay cần nhìn thấy những khó khăn, thách thức phải đối mặt để “lên dây cót” về mặt tinh thần, ý chí, chuẩn bị một tâm thế đối mặt với những thách thức sẽ xảy đến trong tương lai. Ý chí mạnh mẽ sẽ giúp người trẻ tự tin đương đầu, đối diện với thách thức; bình tĩnh vượt qua thách thức; dám chấp nhận thất bại để tiếp tục tìm đường hướng khắc phục trở ngại của thời đại, của đất nước;...
- Người trẻ hôm nay có thể rèn giũa ý chí ra sao?
+ Đặt mục tiêu, lên kế hoạch rõ ràng cho tương lai của mình. Kiên trì theo đuổi những mục tiêu và nỗ lực thực hiện kế hoạch đó.
+ Hình thành những thói quen tốt, lành mạnh trong ăn ở, sinh hoạt, học tập, công việc.
+ Huy động các nguồn lực, đặc biệt là nội lực, để đưa bản thân bứt phá khỏi những trở lực, thách thức trong chính cuộc sống của mình.
+ Hướng tâm trí của mình đến những điều tốt đẹp, tích cực để có động lực vượt qua thử thách.
+ ...
3. Kết bài
Rút ra bài học nhận thức và hành động
- Ý chí là sức mạnh nội lực trong mỗi con người. Ý chí bền bỉ chính là sức mạnh nâng đỡ con người vượt qua mọi trở lực. Với người trẻ hôm nay, việc rèn giũa ý chí là vô cùng cần thiết để người trẻ có thể vững bước trong tương lai.
- Việc rèn giũa ý chí luôn cần được thực hiện mỗi ngày và từ những việc nhỏ nhất.