Đọc đoạn trích:
“Kẻ kì sĩ ở hạt Quốc Oai, họ Văn tên là Dĩ Thành tính tình hào hiệp, không chịu để ma quỷ mê hoặc. Phàm những hoa yêu nguyệt quái và dâm thần lệ quỷ không được liệt vào tự điển, chàng đều coi thường không sợ hãi gì. Cuối đời Trùng Quang nhà Trần, người chết chóc nhiều, những oan hồn không chỗ tựa nương, thường họp thành từng đàn từng lũ, hoặc gõ cửa hàng cơm để kiếm miếng ăn, hoặc đón cô gái chơi để kết duyên tạm, ai va chạm thì bệnh nguy khốn, ai cầu cúng thì thấy hết phép hay, hoành hành ở đồng nội không biết kiêng sợ gì cả. Dĩ Thành nhân lúc say rượu, cưỡi ngựa đi ra, bọn ma quỷ sợ hãi, đều tan chạy cả. Chàng kíp gọi bảo rằng:
- Các người đều là những kẻ tráng sĩ, không may mắc nạn. Ta nay đến thăm, muốn đem điều lợi hại nói chuyện, xin đừng lảng tránh như vậy.
Ma quỷ lại dần dần họp lại, mời chàng lên ngồi phía trên. Dĩ Thành hiểu bảo rằng:
- Lũ ngươi cứ thích làm cho người ta phải tai nạn, làm cho người ta phải chết chóc, chẳng hay cốt để làm gì?
Chúng nói:
- Chúng tôi muốn để thêm quân.
- Các ngươi muốn cho thêm quân nhưng tổn hại người sống thì sao! Quân thêm thì ăn uống phải thiếu, người bớt thì cung cấp phải thưa, lợi gì cho các ngươi mà cứ thích làm như vậy? Lòng dục thả ra thì khe ngòi không đủ lấp, thói ác giở ra thì hùm sói chưa là dữ. Hễ lợi mình được, dù tấm áo mảnh giấy cũng không từ, hễ no lòng được, dù ống giập chậu vỡ cũng không thẹn. Hì hục tìm chai lọ, hăm hở đi kiếm cháo cơm. Gieo tai rắc vạ, trộm quyền của Hóa công, kêu nóc dòm buồng, rối lòng của dân chúng. Lũ ngươi lấy thế làm thích nhưng mà ta lấy thế làm thẹn. Huống chi trời dùng đức chứ không dùng uy, người ưa sinh chứ không ưa giết. Vậy mà lũ người tự làm họa phúc, quá thả kiêu dâm. Thượng đế không dong, hình phạt tất đến, lũ ngươi định trốn đi đàng nào để khỏi tru lục.
[...]
Như vậy được hơn một tháng, một hôm đương lúc ngồi nhàn. Dĩ Thành thấy một người tự xưng là sứ giả của Minh Ty, đến xin mời chàng đi. Dĩ Thành toan lảng tránh, thì người ấy nói:
- Đó là mệnh lệnh của đức Diêm Vương. Vì ngài thấy ông là người cương nghị, định đem phẩm trật tặng cho, chứ không làm phiền gì đâu, đừng nên từ chối. Có điều là xin để cho ông được rộng kì hạn, ông sẽ tự đến, tôi đợi ông ở dọc đường.
Nói xong không thấy đâu nữa. Sinh đòi chúng quỷ lại để hỏi, chúng đều nói:
- Bẩm, quả có việc ấy thật, chúng tôi chưa kịp thưa với Sứ quân. Nhân hôm nọ Diêm Vương thấy buổi đời gặp lúc không yên, có đặt ra bốn bộ Dạ Xoa, mỗi bộ cử một viên tướng, giao cho cái quyền hành sát phạt, ủy cho những tính mệnh sinh linh, trách nhiệm lớn lao, không như mọi quan chức khác. Sứ quân oai vọng lẫy lừng, ngài đã biết tiếng, lại nhân chúng tôi hết sức tiến cử, nên ngài định cử Sứ quân vào chức lớn ấy.
Dĩ Thành nói:
- Như ngươi nói thì đó là cái phúc hay là cái họa cho ta?
- Dưới Diêm La tuyển người không khác gì tuyển Phật, không thể đút lót mà được hay cầu may mà nên.
Giữ mình cương chính, tuy hèn mọn cũng được cất lên; ở nết gian tà, tuy hiển vinh cũng không kể đến. Cái nhiệm vụ huấn luyện quản đốc, chẳng thuộc về Sứ quân thì còn về ai. Nếu Sứ quân còn ham luyến vợ con, dùng dằng ngày tháng, thì chức ấy sẽ lọt về tay người khác. Chúng tôi cũng sẽ phải buồn rầu.
Dĩ Thành tắc lưỡi nói:
- Chết tuy đáng ghét, danh cũng khôn mua. Phương chi ngọn bút vì nhọn mà chóng cùn; cây thông vì cành mà bị đẫn; chim trĩ không vì lông đẹp, can chi rước vạ; con voi không vì ngà trắng, đâu phải đốt mình; chim hồng, chim nhạn bị giết há bởi không kêu; cây hu cây lịch sống lâu chỉ vì vô dụng. Tu văn dưới đất, Nhan Hồi tuổi mới ba mươi hai ; viết kí lầu trời, Trường Cát trạc chừng hai mươi bảy ; trượng phu sinh ở đời, không làm nên được lưng đeo vàng, chân bước ngọc, thì cũng phải sao cho lưu danh muôn thuở, tội gì cứ cúi đầu ở trong cõi đời vẩn đục, so kè cái tuổi sống lâu với chết non làm gì!
Bèn trang xếp việc nhà rồi chết.”
Thực hiện các yêu cầu: