I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
“Tôi đã rình cây quỳnh ở một chậu cảnh nhà một bà góa và tôi đã thấy hoa quỳnh giữa lúc nó đòi nở. Tôi xem và tôi chờ hoa quỳnh nở cho hết. Đời hoa quỳnh chỉ nở đó và tàn ngay đó. Dưới chao đèn điện, dưới cái đồng hồ quả lắc, thời giờ tôi bỏ ra cho một kiếp hoa quỳnh mãn kiếp, kể ra cũng không có bao nhiêu. Bằng số thời khắc tàu bay dân dụng ta rời sân bay Gia Lâm bên kia sông Hà Nội để đỗ xuống sân Mường Thanh Điện Biên. Bà chủ nhà ngồi chờ quỳnh, đọc truyện dịch Phôn Gôn Rinh. Tôi không đọc gì, tôi đọc hoa. Tôi nhìn rõ từng cái gân cánh hoa như người xem tướng tay theo dõi lòng bàn tay một người tự cho mình là xấu số!
Hoa quỳnh nở bung ra xong, là cái lúc ta nên tránh đi, không nên xem. Phút long trọng nhất của hoa quỳnh là lúc nó đang như bà mẹ rặn đẻ, nó cố phá màng hoa mà buột được cánh ra. Cánh nó lẩy bẩy như những tiếng thơ còn ngập ngừng trên bản thảo, phân vân chưa biết mình hiện hình ra như thế thì đã vừa lòng nhà thơ chưa. Hoa quỳnh nở thật là mệt nhọc, tưởng đến long hết rễ trong chậu cây. Quỳnh run run loạng choạng trong đêm điện. Hình như cho như thế là đủ rồi, hoa quỳnh rút lui vào trong thân cây, và trên xác hoa chỉ còn những cánh lả dần nẫu dần. Quỳnh xuống rất chóng.
Bà chủ nhà gấp tập Phôn Gôn Rinh lại, hỏi tôi thấy hoa quỳnh của bà thế nào. Tôi không muốn nói dối, tôi bảo tôi không thích hoa quỳnh lắm. Vì nó không nở ở đầu cành, mà lại đâm ra từ nách một cái lá loằng ngoằng. Thêm nữa mùi thơm của nó không thuần hương. Mùi nó hắc như một thứ hương dại ngàn xa. Và vào độ chót của hoa nở, thấy phảng phất cái mùi chết của loài hữu cơ biến chất.
Nách cây quỳnh của bà thích truyện trinh thám, cho đến nay, vẫn thỉnh thoảng ra một hai hoa. Nhưng bà chủ chậu hoa không lần nào nhắn tôi đến thưởng hoa nữa. Tôi cũng không trách chủ hoa. Chỉ trách mình là chưa biết nịnh một thứ hoa.”
“Tôi đã rình cây quỳnh ở một chậu cảnh nhà một bà góa và tôi đã thấy hoa quỳnh giữa lúc nó đòi nở. Tôi xem và tôi chờ hoa quỳnh nở cho hết. Đời hoa quỳnh chỉ nở đó và tàn ngay đó. Dưới chao đèn điện, dưới cái đồng hồ quả lắc, thời giờ tôi bỏ ra cho một kiếp hoa quỳnh mãn kiếp, kể ra cũng không có bao nhiêu. Bằng số thời khắc tàu bay dân dụng ta rời sân bay Gia Lâm bên kia sông Hà Nội để đỗ xuống sân Mường Thanh Điện Biên. Bà chủ nhà ngồi chờ quỳnh, đọc truyện dịch Phôn Gôn Rinh. Tôi không đọc gì, tôi đọc hoa. Tôi nhìn rõ từng cái gân cánh hoa như người xem tướng tay theo dõi lòng bàn tay một người tự cho mình là xấu số!
Hoa quỳnh nở bung ra xong, là cái lúc ta nên tránh đi, không nên xem. Phút long trọng nhất của hoa quỳnh là lúc nó đang như bà mẹ rặn đẻ, nó cố phá màng hoa mà buột được cánh ra. Cánh nó lẩy bẩy như những tiếng thơ còn ngập ngừng trên bản thảo, phân vân chưa biết mình hiện hình ra như thế thì đã vừa lòng nhà thơ chưa. Hoa quỳnh nở thật là mệt nhọc, tưởng đến long hết rễ trong chậu cây. Quỳnh run run loạng choạng trong đêm điện. Hình như cho như thế là đủ rồi, hoa quỳnh rút lui vào trong thân cây, và trên xác hoa chỉ còn những cánh lả dần nẫu dần. Quỳnh xuống rất chóng.
Bà chủ nhà gấp tập Phôn Gôn Rinh lại, hỏi tôi thấy hoa quỳnh của bà thế nào. Tôi không muốn nói dối, tôi bảo tôi không thích hoa quỳnh lắm. Vì nó không nở ở đầu cành, mà lại đâm ra từ nách một cái lá loằng ngoằng. Thêm nữa mùi thơm của nó không thuần hương. Mùi nó hắc như một thứ hương dại ngàn xa. Và vào độ chót của hoa nở, thấy phảng phất cái mùi chết của loài hữu cơ biến chất.
Nách cây quỳnh của bà thích truyện trinh thám, cho đến nay, vẫn thỉnh thoảng ra một hai hoa. Nhưng bà chủ chậu hoa không lần nào nhắn tôi đến thưởng hoa nữa. Tôi cũng không trách chủ hoa. Chỉ trách mình là chưa biết nịnh một thứ hoa.”
(Trích Trang hoa - Nguyễn Tuân, theo Nguyễn Tuân toàn tập, tập IV, NXB Văn học, 2000)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 [706669]: Chỉ ra nội dung chính của đoạn trích.
Nội dung chính của đoạn trích: miêu tả cảnh hoa quỳnh nở.
Câu 2 [706675]: Trong đoạn trích, một kiếp hoa quỳnh mãn kiếp được so sánh với thời khắc nào?
Trong đoạn trích, một kiếp hoa quỳnh mãn kiếp được so sánh với thời khắc tàu bay dân dụng ta rời sân bay Gia Lâm bên kia sông Hà Nội để đỗ xuống sân Mường Thanh Điện Biên.
Câu 3 [706670]: Phân tích tác dụng của phép so sánh được sử dụng trong câu văn sau: Cánh nó lẩy bẩy như những tiếng thơ còn ngập ngừng trên bản thảo, phân vân chưa biết mình hiện hình ra như thế thì đã vừa lòng nhà thơ chưa.
- Phép so sánh được sử dụng trong câu văn: cánh hoa lẩy bẩy như những tiếng thơ còn ngập ngừng, phân vân trên bản thảo chưa biết như thế đã vừa lòng nhà thơ chưa.
- Tác dụng:
+ Góp phần làm cho lời thơ trở nên sinh động, hấp dẫn, giàu sức gợi hình, gợi cảm.
+ Miêu tả sự mỏng manh của cái cánh hoa quỳnh khi đang nở.
+ Thể hiện cảm nhận tinh tế và tài năng miêu tả tài hoa của nhà văn.
Câu 4 [706671]: Tôi không muốn nói dối, tôi bảo tôi không thích hoa quỳnh lắm. Vì nó không nở ở đầu cành, mà lại đâm ra từ nách một cái lá loằng ngoằng.
Chi tiết trên giúp người đọc cảm nhận được đặc điểm nào trong tính cách của nhân vật “tôi”.
Chi tiết trên giúp người đọc cảm nhận được đặc điểm nào trong tính cách của nhân vật “tôi”.
Chi tiết trên thể hiện sự khái tính của nhân vật “tôi” (bởi theo “tôi”, việc đâm hoa từ nách một cái lá khiến hoa quỳnh thiếu đi phẩm cách của bậc quân tử, trượng phu).
Câu 5 [706672]: Nhận xét sự uyên bác của người viết trong đoạn trích (trình bày khoảng 5 - 7 dòng).
- Uyên bác là có hiểu biết sâu rộng. Trong đoạn trích, sự uyên bác của người trích được thể hiện qua:
+ Những tri thức xoay quanh việc hoa quỳnh nở (hoa quỳnh nở mệt nhọc trong đêm và tàn chóng vánh, vẻ tàn tạ của hoa quỳnh sau khi nở, mùi hắc hoa quỳnh khi nở).
+ Tri thức người viết cung cấp cho người đọc bên ngoài chuyện hoa quỳnh nở (thời khắc tàu bay dân dụng ta rời sân bay Gia Lâm bên kia sông Hà Nội để đỗ xuống sân Mường Thanh Điện Biên rất ngắn ngủi).
- Sự uyên bác của Nguyễn Tuân là kết quả của sự kiên nhẫn trong khi quan sát cũng như tài năng quan sát của nhà văn. Nó cũng cho thấy vốn hiểu biết sâu rộng cùng thói quen liên tưởng độc đáo, kết nối các tri thức gần gũi của tác giả trong những trang văn của mình.
II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 6 [706673]: (2,0 điểm)
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) cảm nhận về vẻ đẹp ngôn ngữ của đoạn trích ở phần Đọc hiểu.
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) cảm nhận về vẻ đẹp ngôn ngữ của đoạn trích ở phần Đọc hiểu.
Đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) cảm nhận về vẻ đẹp ngôn ngữ của đoạn trích rút từ tuỳ bút Trang hoa (Nguyễn Tuân) có thể được triển khai theo hướng:
- Nguyễn Tuân là một trong những cây bút xuất sắc của nền văn xuôi Việt Nam hiện đại. Ông có sở trường ở thể loại tuỳ bút. Sáng tác của Nguyễn Tuân thường được kết dệt nên bởi thứ ngôn ngữ rất giàu sức gợi hình gợi cảm, sắc cạnh, linh hoạt. Đoạn trích rút từ tác phẩm Trang hoa là một trong những minh chứng thuyết phục cho vẻ đẹp ngôn ngữ của trang văn Nguyễn Tuân:
+ Ngôn ngữ độc đáo, ấn tượng: thể hiện qua các cụm từ, các cách diễn đạt lạ hoá như hoa quỳnh giữa lúc nó đòi nở (hoa quỳnh nở), đời hoa quỳnh (khoảnh khắc hoa quỳnh nở), thời giờ tôi bỏ ra cho một kiếp hoa quỳnh mãn kiếp, kể ra cũng không có bao nhiêu (thời gian tôi ngắm hoa quỳnh nở cũng chẳng đáng bao nhiêu), tôi đọc hoa (tôi xem/ ngắm hoa nở).
+ Ngôn ngữ linh hoạt: cùng một đối tượng nhưng nhà văn có rất nhiều cách diễn đạt khác nhau (chẳng hạn để chỉ bà chủ có cây hoa quỳnh, Nguyễn có cách cách gọi: một bà goá, bà chủ nhà, bà thích truyện trinh thám; để miêu tả mùi hương hoa quỳnh, tác giả sử dụng các từ ngữ mùi thơm không thuần hương, mùi nó hắc, cái mùi chết của loài hữu cơ biến chất).
+ Giàu sức gợi hình, gợi cảm: thể hiện qua các từ ngữ (như các từ ngữ miêu tả hoa quỳnh nở: lẩy bẩy, thật là mệt nhọc, long hết rễ, run run loạng choạng, rút lui vào trong thân cây, cánh lả dần nẫu dần); các liên tưởng, so sánh thú vị (như thời giờ hoa quỳnh nở bằng số thời khắc tàu bay dân dụng ta rời sân bay Gia Lâm bên kia sông Hà Nội để đỗ xuống sân Mường Thanh Điện Biên; Tôi nhìn rõ từng cái gân cánh hoa như người xem tướng tay theo dõi lòng bàn tay một người tự cho mình là xấu số!; Phút long trọng nhất của hoa quỳnh là lúc nó đang như bà mẹ rặn đẻ; Cánh nó lẩy bẩy như những tiếng thơ còn ngập ngừng trên bản thảo...; Mùi nó hắc như một thứ hương dại ngàn xa).
- Vẻ đẹp ngôn ngữ trong đoạn trích thể hiện tài năng ngôn ngữ giàu có, độc đáo của Nguyễn Tuân; góp phần tô đậm phong cách nghệ thuật của nhà văn ở bình diện ngôn ngữ; mang lại vẻ đẹp cho trang văn (Nguyễn coi mỗi trang viết là một trang hoa, tờ hoa); khơi gợi xúc cảm thẩm mĩ trong bạn đọc.
Câu 7 [706674]: (4,0 điểm)
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ), trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của những xúc cảm yêu thương trong đời sống tinh thần của mỗi con người.
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ), trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của những xúc cảm yêu thương trong đời sống tinh thần của mỗi con người.
Bài văn trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của những xúc cảm yêu thương trong đời sống tinh thần của mỗi con người có thể được triển khai nhiều cách. Song cần bảo đảm các ý:
1. Mở bài (gián tiếp)
- Dẫn dắt vấn đề
- Nêu vấn đề
2. Thân bài
- Giải thích ngắn gọn:
“Những xúc cảm yêu thương”: những cảm xúc tích cực, đẹp đẽ được mang đến gắn với tình cảm yêu thương của con người, chẳng hạn như cảm giác hạnh phúc; cảm giác bình yên; cảm giác nhẹ nhõm, thanh thản; khao khát được gần gũi, kề cận; khao khát được âu yếm;...
- Bình luận về ý nghĩa của những xúc cảm yêu thương trong đời sống tinh thần của mỗi con người:
+ Những xúc cảm yêu thương mang lại mỗi người một trạng thái tinh thần tươi tắn, khoẻ khoắn; giúp mỗi chúng ta cảm nhận rõ ý nghĩa, sự tốt đẹp của cuộc sống mình đang có; là phương thuốc tinh thần kì diệu nâng đỡ chúng ta vượt lên trên mọi khó khăn, trở lực trong cuộc sống; là động lực để mỗi chúng ta không ngừng nỗ lực trong việc giữ gìn, bảo vệ cuộc sống tốt đẹp đang sở hữu; là lí do để mỗi chúng ta trao đi nhiều hơn những xúc cảm yêu thương tới những người xung quanh mình.
+ Những xúc cảm yêu thương trao đi hay được đón nhận mỗi ngày khiến cho mỗi người giữ được căn tính thiện lương trong mình, và khi mỗi chúng ta luôn sống tử tế, tốt đẹp thì cuộc đời cũng sẽ từ ái, tốt đẹp hơn.
- Để luôn có được trong mình những xúc cảm yêu thương, mỗi chúng ta hãy sống bao dung hơn với chính bản thân mình và với cuộc đời; đừng ngại ngần trao yêu thương, nhận thương yêu;... song cũng cần tỉnh táo để không bị những xúc cảm yêu thương giả tạo, phù phiếm che khuất lí trí tỉnh táo.
3. Kết bài
Rút ra bài học nhận thức và hành động
Biết nuôi dưỡng vun đắp trong mình những xúc cảm yêu thương.