Đọc đoạn trích:
“THỊ TRƯỞNG: Thưa các ngài, tôi mời các ngày đến để báo một tin hết sức không vui. Có quan thanh tra đến chỗ chúng ta.
AM-MỐT PHI-Ô-ĐÔ-RÔ-VÍCH: Thế nào! Quan thanh tra à?
ÁC-TÊ-MI PHI-LÍP-PÔ-VÍCH: Thế nào! Quan thanh tra à?
THỊ TRƯỞNG: Quan thanh tra ở Pê-téc-bua đến, một cách bí mật, lại mang theo mật lệnh.
AM-MỐT PHI-Ô-ĐÔ-RÔ-VÍCH: Thế mới chết!
ÁC-TÊ-MI PHI-LÍP-PÔ-VÍCH: Thật là đang yên đang lành bỗng sinh chuyện thế đấy!
LU-CA LU-KÍCH: Lại mang theo cả mật lệnh kia ư, hở trời!
THỊ TRƯỞNG: Hình như tôi đã cảm thấy việc đó từ trước: suốt đêm qua, tôi nằm mơ thấy hai con chuột cống kì quái. Thật tôi chưa hề thấy loại chuột nào như thế bao giờ: nó đen, mà to lớn lạ thường! Chúng bò tới, đánh hơi, rồi biến mất. Đây, tôi đọc cho các ngài nghe bức thư này của An-đrây I-va-nô-vích Smi-cốp gửi cho tôi; ông Ác-tê-mi Phi-líp-pô-vích, ông biết lão ta chứ gì! Lão ta viết thế này: “Bạn thân mến, bạn cánh hẩu và ân nhân (lẩm bẩm, đưa mắt đọc lướt bức thư...) và báo cho đằng ấy biết.”. À! đây: “mình cấp tốc báo thêm cho đằng ấy biết là có một viên quan đã tới; ông ta có lệnh phải xem xét toàn tỉnh và đặc biệt là quận nhà (giơ ngón tay lên một cách có ý nghĩa). Mình đã biết việc này từ những người đáng tin cậy nhất, mặc dù ông ta giả làm thường dân. Theo như mình biết, đằng ấy cũng như mọi người, thường hay phạm lỗi lặt vặt, vì đằng ấy là người thông minh, không ưa bỏ qua những món lọt đến tay...” (ngừng lại), không sao, ở đây là cánh ta cả... “cho nên mình khuyên đằng ấy nên hết sức đề phòng, bởi vì ông ta có thể đến bất kì lúc nào, nếu không phải là đã đến rồi, lẩn quẩn ở đâu một cách bí mật... Hôm qua, mình...”. Hừ, đoạn này là việc gia đình: “em gái mình, An-na Ki-rin-lốp-na cùng chồng nó đã đến thăm chúng mình; I-van Ki-rin-lô-vích béo ra nhiều lắm và vẫn chơi vi-ô-lông như thường” vân vân... vân vân... Đấy tình hình như thế đấy.
AM-MỐT PHI-Ô-ĐÔ-RÔ-VÍCH: Phải, tình hình như vậy... thật là không bình thường, rất không bình thường. Không dưng sao lại có chuyện được.
LU-CA LU-KÍCH: Sao lại có chuyện ấy nhỉ, ông An-tôn An-tô-nô-vích? Quan thanh tra đến vùng ta làm quái gì nhỉ?
THỊ TRƯỞNG: Còn sao nữa! Rõ ràng là số kiếp xui khiến ra như vậy! (Thở dài). Từ trước tới nay, ơn nhờ Bề trên, họ mò đến các thành phố khác. Bây giờ đến lượt vùng chúng ta đây.
[...]
THỊ TRƯỞNG: Tôi cũng chỉ nói qua cho ông để ý tới việc đó. Còn vấn đề trong nội bộ chúng ta ấy, và cái mà lão An-đrây gọi là “lỗi vặt” trong bức thư, tôi không thể nói gì được nữa. Vả lại, chẳng ai lạ gì, không có người nào lại không có một vài tội lỗi nào đó. Trời sinh chúng ta đều như thế cả kia mà, và các nhà triết học đồ đệ của Vôn-te phản đối điều đó thực là vô ích.
AM-MỐT PHI-Ô-ĐÔ-RÔ-VÍCH: Ông An-tôn An-tô-nô-vích, ông cho thế nào là tội lỗi! Cũng năm bảy đường tội lỗi chứ. Tôi không giấu ai là tôi cũng có nhận của hối lộ, nhưng của hối lộ đó là những vật gì? Chẳng qua là một vài con chó săn con mà thôi. Như thế khác chứ.
THỊ TRƯỞNG: Này, chó hay vật gì khác cũng đều là của hối lộ tất.
AM-MỐT PHI-Ô-ĐÔ-RÔ-VÍCH: Ấy, không phải, ông An-tôn An-tô-nô-vích ạ! Đây nhé, thí dụ có kẻ được biếu một cái áo khoác bằng lông thú đáng giá năm trăm rúp, thêm cái khăn san cho vợ hắn ta...
THỊ TRƯỞNG: Thật ra, ông chỉ ăn hối lộ bằng chó săn con thì cũng không đáng kể. Nhưng ông lại không tin Chúa; ông không đi lễ nhà thờ bao giờ; còn tôi, ít ra tôi cũng vững lòng tin và Chủ nhật nào tôi cũng đi nhà thờ. Còn ông... Ôi, tôi biết ông lắm: mỗi khi ông bắt đầu nói về sự sáng thế là tóc cứ dựng ngược lên. [...]”