I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
“Nhanh chân đã thành thói quen, nhiều khi tức cười: khi chỉ có hai ba người là đã có người nhất định cứ phải chen ngang. Để đổ xăng trước. Để lấy một cái vé trước. Có lúc đường rộng, xe ít, mà vẫn tắc, bởi ai cũng muốn nhanh chân.
Nhanh chân trở thành lối sống, khi người ta cười nhạo kẻ chỉ biết dùng trí lực, chỉ biết lao động, như cười nhạo các anh khờ luôn về đích chậm hơn những người không cần bỏ nhiều sức, nhưng nhanh chân năng đến những “địa chỉ” cần phải đến.
Nhanh chân trở thành “văn hóa”, khi trong mọi hoạt động, từ kinh doanh đến chính trường, nó được coi như một phẩm chất, một cách thức dễ chịu, lợi đôi hoặc nhiều bề.
Nếu có thời sự thiếu thốn bắt người ta phải nhanh chân, kể cả khi không muốn thì bây giờ, cái nhanh chân không đi với sự miễn cưỡng nữa, mà là động tác tự giác của nhiều người. Dĩ nhiên, sự nhanh chân trắng trợn của những người đó thường kéo theo sự nhanh chân ép buộc của những người khác. Và dĩ nhiên, làm nảy sinh sự phẫn nộ hoặc khinh bỉ của những người còn lại. Nhưng đã sao - khi nhanh chân vẫn đem lại thành công? Thành công biện minh cho cách thức!
“Nhanh chân” để giành được (và có khi là giật được) quyền lợi vật chất - đồng nghĩa là đã cướp nó từ những người cần nó hơn (Ai đó từng nói: “Miếng bánh anh ăn khi no, là miếng bánh lấy từ tay người đói”). “Nhanh chân” trong cạnh tranh kinh doanh - đồng nghĩa với gian lận trong cuộc chơi đòi hỏi sự ngay thẳng.”Nhanh chân” trong tìm kiếm thành đạt chính trường - đồng nghĩa là sự tiếm quyền của gian dối, mưu mô.
“Văn hóa nhanh chân” là thứ văn hóa bỉ ổi, về bản chất là phản văn hóa, xa lạ với truyền thống người Việt. Nó làm băng hoại cuộc sống tinh thần. Nó là hiện tượng khó tránh của buổi giao thời nhưng về lâu dài, nó cản trở sự phát triển lành mạnh của các hoạt động kinh tế, xã hội. Vấn đề không chỉ ở con người. Kẻ có năng khiếu “nhanh chân” bẩm sinh thì đã đành, nhưng nếu như người không muốn “nhanh chân” vẫn buộc phải “nhanh chân” thì đây đã là vấn đề: Cơ chế xã hội nào đã tạo ra mảnh đất màu mỡ để thứ văn hóa cỏ dại này phát triển?”
“Nhanh chân đã thành thói quen, nhiều khi tức cười: khi chỉ có hai ba người là đã có người nhất định cứ phải chen ngang. Để đổ xăng trước. Để lấy một cái vé trước. Có lúc đường rộng, xe ít, mà vẫn tắc, bởi ai cũng muốn nhanh chân.
Nhanh chân trở thành lối sống, khi người ta cười nhạo kẻ chỉ biết dùng trí lực, chỉ biết lao động, như cười nhạo các anh khờ luôn về đích chậm hơn những người không cần bỏ nhiều sức, nhưng nhanh chân năng đến những “địa chỉ” cần phải đến.
Nhanh chân trở thành “văn hóa”, khi trong mọi hoạt động, từ kinh doanh đến chính trường, nó được coi như một phẩm chất, một cách thức dễ chịu, lợi đôi hoặc nhiều bề.
Nếu có thời sự thiếu thốn bắt người ta phải nhanh chân, kể cả khi không muốn thì bây giờ, cái nhanh chân không đi với sự miễn cưỡng nữa, mà là động tác tự giác của nhiều người. Dĩ nhiên, sự nhanh chân trắng trợn của những người đó thường kéo theo sự nhanh chân ép buộc của những người khác. Và dĩ nhiên, làm nảy sinh sự phẫn nộ hoặc khinh bỉ của những người còn lại. Nhưng đã sao - khi nhanh chân vẫn đem lại thành công? Thành công biện minh cho cách thức!
“Nhanh chân” để giành được (và có khi là giật được) quyền lợi vật chất - đồng nghĩa là đã cướp nó từ những người cần nó hơn (Ai đó từng nói: “Miếng bánh anh ăn khi no, là miếng bánh lấy từ tay người đói”). “Nhanh chân” trong cạnh tranh kinh doanh - đồng nghĩa với gian lận trong cuộc chơi đòi hỏi sự ngay thẳng.”Nhanh chân” trong tìm kiếm thành đạt chính trường - đồng nghĩa là sự tiếm quyền của gian dối, mưu mô.
“Văn hóa nhanh chân” là thứ văn hóa bỉ ổi, về bản chất là phản văn hóa, xa lạ với truyền thống người Việt. Nó làm băng hoại cuộc sống tinh thần. Nó là hiện tượng khó tránh của buổi giao thời nhưng về lâu dài, nó cản trở sự phát triển lành mạnh của các hoạt động kinh tế, xã hội. Vấn đề không chỉ ở con người. Kẻ có năng khiếu “nhanh chân” bẩm sinh thì đã đành, nhưng nếu như người không muốn “nhanh chân” vẫn buộc phải “nhanh chân” thì đây đã là vấn đề: Cơ chế xã hội nào đã tạo ra mảnh đất màu mỡ để thứ văn hóa cỏ dại này phát triển?”
(Trích Văn hoá nhanh chân - Trần Đăng Tuấn, theo thanhnien.vn)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 [704895]: Vấn đề được bàn luận trong đoạn trích là gì? Nêu căn cứ xác định.
- Vấn đề được bàn luận trong đoạn trích là văn hoá nhanh chân.
- Căn cứ xác định:
+ Nhan đề văn bản ở nguồn dẫn bên dưới đoạn trích.
+ Sự lặp lại các từ nhanh chân, văn hoá nhanh chân trong đoạn trích.
+ Nội dung đoạn trích bàn về cách sống, lối sống nhanh chân.
- Căn cứ xác định:
+ Nhan đề văn bản ở nguồn dẫn bên dưới đoạn trích.
+ Sự lặp lại các từ nhanh chân, văn hoá nhanh chân trong đoạn trích.
+ Nội dung đoạn trích bàn về cách sống, lối sống nhanh chân.
Câu 2 [704896]: Trong đoạn trích, người viết đã chỉ ra những hệ luỵ nào được đưa đến từ “văn hoá nhanh chân”?
Những hệ luỵ được đưa đến từ “văn hoá nhanh chân”:
- Cướp quyền lợi vật chất từ những người cần nó hơn.
- Trong kinh doanh, “nhanh chân” tạo nên sự gian lận.
- Trên chính trường, “nhanh chân” tạo nên gian dối, mưu mô.
- “Nhanh chân” làm băng hoạt cuộc sống tinh thần, cản trở sự phát triển lành mạnh của các hoạt động kinh tế, xã hội.
- Cướp quyền lợi vật chất từ những người cần nó hơn.
- Trong kinh doanh, “nhanh chân” tạo nên sự gian lận.
- Trên chính trường, “nhanh chân” tạo nên gian dối, mưu mô.
- “Nhanh chân” làm băng hoạt cuộc sống tinh thần, cản trở sự phát triển lành mạnh của các hoạt động kinh tế, xã hội.
Câu 3 [704897]: Từ “văn hoá” (in đậm) trong đoạn trích nghĩa là gì?
Từ “văn hoá” (in đậm) trong đoạn trích mang nghĩa châm biếm, ám chỉ những hành vi, thái độ, cách ứng xử của con người trong một cộng đồng, một xã hội nhưng có bản chất tiêu cực, thiếu đạo đức và thiếu văn minh.
Câu 4 [704898]: Cơ chế xã hội nào đã tạo ra mảnh đất màu mỡ để thứ văn hóa cỏ dại này phát triển?
Nêu tác dụng của phép ẩn dụ được sử dụng trong câu văn trên.
Nêu tác dụng của phép ẩn dụ được sử dụng trong câu văn trên.
- Mảnh đất màu mỡ: ẩn dụ cho những điều kiện xã hội, kinh tế và chính trị tạo cơ hội cho các hiện tượng (tiêu cực) phát triển.
- Văn hóa cỏ dại: ẩn dụ cho hiện tượng xấu, phát triển tự phát và lan rộng trong xã hội.
⟶ Biện pháp tu từ ẩn dụ được sử dụng nhằm nhấn mạnh sự phát triển tự nhiên nhưng nguy hại của lối sống tiêu cực - lối sống “nhanh chân” trong môi trường xã hội hiện đại.
- Văn hóa cỏ dại: ẩn dụ cho hiện tượng xấu, phát triển tự phát và lan rộng trong xã hội.
⟶ Biện pháp tu từ ẩn dụ được sử dụng nhằm nhấn mạnh sự phát triển tự nhiên nhưng nguy hại của lối sống tiêu cực - lối sống “nhanh chân” trong môi trường xã hội hiện đại.
Câu 5 [704899]: Anh/ Chị có đồng tình với thái độ của người viết về vấn đề bàn luận không? Vì sao?
Thí sinh bày tỏ quan điểm đồng tình/ không đồng tình/ đồng tình một phần với thái độ của người viết về vấn đề bàn luận; đồng thời lí giải hợp lí, thuyết phục nguyên do. Chẳng hạn:
- Tôi đồng tình với ý kiến, vì:
+ “Văn hóa nhanh chân” là một vấn đề đáng báo động, nó không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn tác động tiêu cực đến toàn xã hội.
+ Người viết chỉ ra rõ ràng bản chất tiêu cực của "văn hóa nhanh chân" và những hệ lụy nghiêm trọng của nó đối với xã hội.
+ Phê phán hiện tượng này là cần thiết để xây dựng một xã hội lành mạnh, phát triển dựa trên năng lực thực sự và sự công bằng.
Hoặc:
- Tôi không đồng tình với ý kiến, vì:
+ Người viết có xu hướng khái quát hóa, đánh đồng mọi biểu hiện của “nhanh chân” là tiêu cực, mà chưa cân nhắc các trường hợp tích cực. Trong một số trường hợp, việc nhanh chân thể hiện sự năng động, nhạy bén, biết nắm bắt cơ hội.
+ Người viết quy trách nhiệm chính cho cơ chế xã hội mà chưa phân tích đầy đủ vai trò của từng cá nhân. Hiện tượng này không hoàn toàn do “cơ chế xã hội” mà còn phụ thuộc vào nhận thức và cách ứng xử của mỗi người.
+ Việc đánh giá “văn hóa nhanh chân” như là một thứ “phản văn hóa” có thể không toàn diện, vì văn hóa của mỗi thời kì, mỗi xã hội sẽ có những đặc điểm riêng biệt. Đôi khi, những thay đổi trong hành vi và thái độ của con người là phản ánh của sự thích nghi với bối cảnh xã hội hiện đại, không phải lúc nào cũng mang ý nghĩa tiêu cực.
Hoặc:
- Tôi vừa đồng tình vừa không đồng tình với ý kiến.
- Thí sinh kết hợp lí do ở hai gợi ý trên để trả lời.
- Tôi đồng tình với ý kiến, vì:
+ “Văn hóa nhanh chân” là một vấn đề đáng báo động, nó không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn tác động tiêu cực đến toàn xã hội.
+ Người viết chỉ ra rõ ràng bản chất tiêu cực của "văn hóa nhanh chân" và những hệ lụy nghiêm trọng của nó đối với xã hội.
+ Phê phán hiện tượng này là cần thiết để xây dựng một xã hội lành mạnh, phát triển dựa trên năng lực thực sự và sự công bằng.
Hoặc:
- Tôi không đồng tình với ý kiến, vì:
+ Người viết có xu hướng khái quát hóa, đánh đồng mọi biểu hiện của “nhanh chân” là tiêu cực, mà chưa cân nhắc các trường hợp tích cực. Trong một số trường hợp, việc nhanh chân thể hiện sự năng động, nhạy bén, biết nắm bắt cơ hội.
+ Người viết quy trách nhiệm chính cho cơ chế xã hội mà chưa phân tích đầy đủ vai trò của từng cá nhân. Hiện tượng này không hoàn toàn do “cơ chế xã hội” mà còn phụ thuộc vào nhận thức và cách ứng xử của mỗi người.
+ Việc đánh giá “văn hóa nhanh chân” như là một thứ “phản văn hóa” có thể không toàn diện, vì văn hóa của mỗi thời kì, mỗi xã hội sẽ có những đặc điểm riêng biệt. Đôi khi, những thay đổi trong hành vi và thái độ của con người là phản ánh của sự thích nghi với bối cảnh xã hội hiện đại, không phải lúc nào cũng mang ý nghĩa tiêu cực.
Hoặc:
- Tôi vừa đồng tình vừa không đồng tình với ý kiến.
- Thí sinh kết hợp lí do ở hai gợi ý trên để trả lời.
II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 6 [704900]: (2,0 điểm)
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ), trình bày suy nghĩ của anh/chị về thị hiếu âm nhạc của giới trẻ hiện nay.
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ), trình bày suy nghĩ của anh/chị về thị hiếu âm nhạc của giới trẻ hiện nay.
Đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về thị hiếu âm nhạc của giới trẻ hiện nay có thể được triển khai theo hướng:
- Âm nhạc là món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống con người, đặc biệt là giới trẻ - đối tượng nhạy bén và nhanh chóng tiếp cận các xu hướng âm nhạc mới.
- Những năm gần đây, âm nhạc của giới trẻ có nhiều sự thay đổi mạnh mẽ, đặc biệt là sự du nhập của các thể loại nhạc hiện đại và xu hướng âm nhạc toàn cầu. (Giới trẻ hiện nay ưa chuộng các thể loại nhạc hiện đại, chẳng hạn như EDM, rap, và đặc biệt là K-pop; các ca sĩ như Sơn Tùng M-TP, BTS, Blackpink là những ví dụ điển hình về sự ảnh hưởng mạnh mẽ của xu hướng âm nhạc này đối với giới trẻ Việt Nam và thế giới...)
- Thị hiếu âm nhạc đa dạng, phong phú khuyến khích giới trẻ tự do thể hiện cá tính và gu âm nhạc riêng biệt, từ đó tạo ra một cộng đồng âm nhạc toàn cầu.
- Tuy nhiên, một bộ phận giới trẻ chạy theo xu hướng mà không chú trọng giá trị nghệ thuật, nội dung của bài hát (những bài hát có ca từ phản cảm, nhảm nhí hoặc thiếu chiều sâu...)
- Giới trẻ cần tỉnh táo lựa chọn những sản phẩm âm nhạc mang giá trị tích cực, đồng thời mở rộng tầm hiểu biết về các thể loại âm nhạc đa dạng.
- Âm nhạc là món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống con người, đặc biệt là giới trẻ - đối tượng nhạy bén và nhanh chóng tiếp cận các xu hướng âm nhạc mới.
- Những năm gần đây, âm nhạc của giới trẻ có nhiều sự thay đổi mạnh mẽ, đặc biệt là sự du nhập của các thể loại nhạc hiện đại và xu hướng âm nhạc toàn cầu. (Giới trẻ hiện nay ưa chuộng các thể loại nhạc hiện đại, chẳng hạn như EDM, rap, và đặc biệt là K-pop; các ca sĩ như Sơn Tùng M-TP, BTS, Blackpink là những ví dụ điển hình về sự ảnh hưởng mạnh mẽ của xu hướng âm nhạc này đối với giới trẻ Việt Nam và thế giới...)
- Thị hiếu âm nhạc đa dạng, phong phú khuyến khích giới trẻ tự do thể hiện cá tính và gu âm nhạc riêng biệt, từ đó tạo ra một cộng đồng âm nhạc toàn cầu.
- Tuy nhiên, một bộ phận giới trẻ chạy theo xu hướng mà không chú trọng giá trị nghệ thuật, nội dung của bài hát (những bài hát có ca từ phản cảm, nhảm nhí hoặc thiếu chiều sâu...)
- Giới trẻ cần tỉnh táo lựa chọn những sản phẩm âm nhạc mang giá trị tích cực, đồng thời mở rộng tầm hiểu biết về các thể loại âm nhạc đa dạng.
Câu 7 [704901]: (4,0 điểm)
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) cảm nhận về bài thơ sau:
NGỤ NGÔN CỦA MỖI NGÀY
(Đỗ Trung Quân)
Ngồi cùng trang giấy nhỏ
Tôi đi học mỗi ngày
Tôi học cây xương rồng
Tươi xanh cùng nắng, bão
Tôi học trong nụ hồng
Màu hoa chừng rỏ máu
Tôi học lời ngọn gió
Chẳng bao giờ vu vơ
Tôi học lời của biển
Đừng hạn hẹp bến bờ
Tôi học lời con trẻ
Về thế giới sạch trong
Tôi học lời già cả
Về cuộc sống vô cùng
Tôi học lời chim chóc
Đang nói về bình minh
Và trong bia mộ đá
Lời răn dạy đời mình.
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) cảm nhận về bài thơ sau:
NGỤ NGÔN CỦA MỖI NGÀY
(Đỗ Trung Quân)
Ngồi cùng trang giấy nhỏ
Tôi đi học mỗi ngày
Tôi học cây xương rồng
Tươi xanh cùng nắng, bão
Tôi học trong nụ hồng
Màu hoa chừng rỏ máu
Tôi học lời ngọn gió
Chẳng bao giờ vu vơ
Tôi học lời của biển
Đừng hạn hẹp bến bờ
Tôi học lời con trẻ
Về thế giới sạch trong
Tôi học lời già cả
Về cuộc sống vô cùng
Tôi học lời chim chóc
Đang nói về bình minh
Và trong bia mộ đá
Lời răn dạy đời mình.
(Theo Tuyển tập Thơ Việt Nam 1975 - 2000, tập 3, NXB Hội Nhà văn, 2001)
Bài văn cảm nhận về bài thơ Ngụ ngôn mỗi ngày (Đỗ Trung Quân) có thể triển khai theo nhiều cách, song cần bảo đảm các ý chính:
* Giới thiệu khái quát tác giả, tác phẩm
- Đỗ Trung Quân là một trong những nhà thơ nổi bật của nền văn học Việt Nam hiện đại, tác giả của bài thơ Quê hương nổi tiếng.
- Ngụ ngôn mỗi ngày: một trong những thi phẩm đặc sắc của Đỗ Trung Quân.
+ Chủ đề: Chiêm nghiệm về sự học trong cuộc đời.
+ Nhan đề: Ngụ ngôn mỗi ngày - Mỗi ngày trôi qua trong cuộc sống có thể cho ta rất nhiều bài học như trong chuyện ngụ ngôn...
+ Nhân vật trữ tình: “tôi”.
+ Thể thơ: năm chữ.
+ Bố cục:
• Phần thứ nhất (hai dòng thơ đầu): Lời giới thiệu về hành trình học hỏi của nhân vật trữ tình.
• Phần hai (còn lại): Những bài học triết lí từ cuộc sống xung quanh.
* Phân tích bài thơ
- Hai dòng đầu:
+ Câu thơ được viết ở hình thức câu chủ động: Tôi/ đi học mỗi ngày, gợi tinh thần, tâm thế chủ động, tích cực của người đi học.
+ Từ mỗi ngày gợi sự đều đặn, bền bỉ, kiên trì.
+ Lời thơ đậm màu sắc trần thuật, mộc mạc, hé mở hành trình học tập phía sau.
- Những bài học từ thiên nhiên:
+ Cây xương rồng: Là biểu tượng của sự kiên cường, chịu đựng trong cuộc sống. Cây xương rồng tươi xanh cùng nắng, bão thể hiện sức sống mãnh liệt, dạy ta bài học về nghị lực, sự kiên trì vượt qua khó khăn, thử thách.
+ Nụ hồng: Màu hoa như rỏ máu gợi lên sự đau đớn, hi sinh nhưng vẫn ẩn chứa vẻ đẹp kiến cường và sức sống mãnh liệt, dạy ta bài học về việc tôi luyện bản thân từ những khó khăn, đau thương.
+ Ngọn gió: Không bao giờ vu vơ, là lời nhắc nhở sống có mục đích, không vô định.
+ Biển: Biển mênh mông rộng lớn dạy ta không nên giới hạn mình trong những điều, việc hạn hẹp mà phải mở rộng tầm nhìn, vươn ra thế giới rộng lớn bên ngoài.
- Những bài học từ con người:
+ Lời của con trẻ: Con trẻ biểu tượng cho sự ngây thơ, trong sáng, lời nói của con trẻ dạy ta về sự trong sạch và ước mơ về một thế giới tốt đẹp.
+ Lời của người già: Mang lại bài học về sự chiêm nghiệm, kinh nghiệm sống sâu sắc; khẳng định sự quan trọng của các thế hệ trong việc truyền thụ những giá trị sống quý báu cho con cháu đời sau.
- Những bài học mang tính triết lí sâu sắc:
+ Chim chóc: Gợi lên niềm hi vọng, sự khởi đầu mới mẻ mỗi ngày. Đây là hình ảnh biểu tượng cho sự lạc quan, niềm tin vào những điều tốt đẹp phía trước.
+ Bia mộ đá: Lời răn dạy trong bia mộ như là lời nhắc nhở về sự ngắn ngủi của đời người, về sự sống và cái chết, đồng thời thúc giục con người sống sao cho ý nghĩa, để lại dấu ấn trong cuộc đời.
- Điệp khúc Tôi học...: tiếp tục cho thấy sự cần mẫn tiếp thu, tiếp nhận những bài học quý giá từ cuộc sống xung quanh, từ cuộc đời rộng lớn của con người.
- Thông điệp của bài thơ: Mỗi ngày trong cuộc đời đều là cơ hội để học hỏi và trưởng thành. Con người cần sống với tinh thần biết ơn, biết chiêm nghiệm, học hỏi từ thiên nhiên, con người và cả những bài học từ sự sống - cái chết.
* Đánh giá chung
- Ngụ ngôn mỗi ngày là một bài thơ giản dị, mộc mạc ở ngôn từ, hình ảnh; giọng điệu chân thành, tự nhiên; chứa đựng những bài học, sự chiêm nghiệm giàu triết lí về cuộc đời rộng lớn, khơi dậy tinh thần học hỏi và sống ý nghĩa.
- Bài thơ thể hiện một chuỗi những bài học sâu sắc mà con người có thể học được từ cuộc sống và thiên nhiên, từ những điều giản dị nhưng lại có sức mạnh vô cùng lớn lao. Từ đó khuyên nhủ mọi người hãy sống trọn vẹn với từng khoảnh khắc, biết lắng nghe và học hỏi từ mọi điều xung quanh để cuộc sống trở nên phong phú và đầy ý nghĩa.
* Giới thiệu khái quát tác giả, tác phẩm
- Đỗ Trung Quân là một trong những nhà thơ nổi bật của nền văn học Việt Nam hiện đại, tác giả của bài thơ Quê hương nổi tiếng.
- Ngụ ngôn mỗi ngày: một trong những thi phẩm đặc sắc của Đỗ Trung Quân.
+ Chủ đề: Chiêm nghiệm về sự học trong cuộc đời.
+ Nhan đề: Ngụ ngôn mỗi ngày - Mỗi ngày trôi qua trong cuộc sống có thể cho ta rất nhiều bài học như trong chuyện ngụ ngôn...
+ Nhân vật trữ tình: “tôi”.
+ Thể thơ: năm chữ.
+ Bố cục:
• Phần thứ nhất (hai dòng thơ đầu): Lời giới thiệu về hành trình học hỏi của nhân vật trữ tình.
• Phần hai (còn lại): Những bài học triết lí từ cuộc sống xung quanh.
* Phân tích bài thơ
- Hai dòng đầu:
+ Câu thơ được viết ở hình thức câu chủ động: Tôi/ đi học mỗi ngày, gợi tinh thần, tâm thế chủ động, tích cực của người đi học.
+ Từ mỗi ngày gợi sự đều đặn, bền bỉ, kiên trì.
+ Lời thơ đậm màu sắc trần thuật, mộc mạc, hé mở hành trình học tập phía sau.
- Những bài học từ thiên nhiên:
+ Cây xương rồng: Là biểu tượng của sự kiên cường, chịu đựng trong cuộc sống. Cây xương rồng tươi xanh cùng nắng, bão thể hiện sức sống mãnh liệt, dạy ta bài học về nghị lực, sự kiên trì vượt qua khó khăn, thử thách.
+ Nụ hồng: Màu hoa như rỏ máu gợi lên sự đau đớn, hi sinh nhưng vẫn ẩn chứa vẻ đẹp kiến cường và sức sống mãnh liệt, dạy ta bài học về việc tôi luyện bản thân từ những khó khăn, đau thương.
+ Ngọn gió: Không bao giờ vu vơ, là lời nhắc nhở sống có mục đích, không vô định.
+ Biển: Biển mênh mông rộng lớn dạy ta không nên giới hạn mình trong những điều, việc hạn hẹp mà phải mở rộng tầm nhìn, vươn ra thế giới rộng lớn bên ngoài.
- Những bài học từ con người:
+ Lời của con trẻ: Con trẻ biểu tượng cho sự ngây thơ, trong sáng, lời nói của con trẻ dạy ta về sự trong sạch và ước mơ về một thế giới tốt đẹp.
+ Lời của người già: Mang lại bài học về sự chiêm nghiệm, kinh nghiệm sống sâu sắc; khẳng định sự quan trọng của các thế hệ trong việc truyền thụ những giá trị sống quý báu cho con cháu đời sau.
- Những bài học mang tính triết lí sâu sắc:
+ Chim chóc: Gợi lên niềm hi vọng, sự khởi đầu mới mẻ mỗi ngày. Đây là hình ảnh biểu tượng cho sự lạc quan, niềm tin vào những điều tốt đẹp phía trước.
+ Bia mộ đá: Lời răn dạy trong bia mộ như là lời nhắc nhở về sự ngắn ngủi của đời người, về sự sống và cái chết, đồng thời thúc giục con người sống sao cho ý nghĩa, để lại dấu ấn trong cuộc đời.
- Điệp khúc Tôi học...: tiếp tục cho thấy sự cần mẫn tiếp thu, tiếp nhận những bài học quý giá từ cuộc sống xung quanh, từ cuộc đời rộng lớn của con người.
- Thông điệp của bài thơ: Mỗi ngày trong cuộc đời đều là cơ hội để học hỏi và trưởng thành. Con người cần sống với tinh thần biết ơn, biết chiêm nghiệm, học hỏi từ thiên nhiên, con người và cả những bài học từ sự sống - cái chết.
* Đánh giá chung
- Ngụ ngôn mỗi ngày là một bài thơ giản dị, mộc mạc ở ngôn từ, hình ảnh; giọng điệu chân thành, tự nhiên; chứa đựng những bài học, sự chiêm nghiệm giàu triết lí về cuộc đời rộng lớn, khơi dậy tinh thần học hỏi và sống ý nghĩa.
- Bài thơ thể hiện một chuỗi những bài học sâu sắc mà con người có thể học được từ cuộc sống và thiên nhiên, từ những điều giản dị nhưng lại có sức mạnh vô cùng lớn lao. Từ đó khuyên nhủ mọi người hãy sống trọn vẹn với từng khoảnh khắc, biết lắng nghe và học hỏi từ mọi điều xung quanh để cuộc sống trở nên phong phú và đầy ý nghĩa.