Ngoài nhan đề và lời đề từ, bài thơ có bố cục như sau:
- Đoạn thơ thứ nhất (từ Đầu làng... loài cỏ non...): Khung cảnh lễ hội và khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp của tháng giêng.
- Đoạn thơ thứ hai (còn lại): Xúc cảm của nhân vật trữ tình trước vẻ đẹp của tháng giêng.

Các chi tiết gợi vẻ đẹp của khung cảnh thiên nhiên tháng giêng trong bài thơ: Mưa xuân chẳng (...) ướt đường, Gió xuân (...) đưa hương, Tơ trời dăng mắc, cỏ non xanh đẫm.

Cuối làng đang vút lên nhiều dây đu

Trai làng cờ đám, cờ vua

Già làng sửa lễ lên chùa dâng hương

Vẻ đẹp của quê hương qua những dòng thơ trên:
- Được thể hiện qua các chi tiết sự việc: hát chèo, đu dây, đánh cờ (cờ tướng, cờ vua hoặc thậm chí có cả đánh cờ người), dâng hương lễ chùa gợi bao âm thanh (tiếng trống chèo, tiếng xôn xao cười nói của đám hội, tiếng khấn vái rì rầm,...), đường nét, chuyển động (các điệu múa chèo, dây đu vút qua vút lại chao nghiêng phải trái,...), mùi hương thơm, đèn nến từ phẩm vật dâng lễ,...
- Các chi tiết gợi khung cảnh lễ hội nhộn nhịp, tươi vui, tưng bừng, rộn rã; mang đậm màu sắc văn hoá truyền thống chốn làng quê.

- So sánh: Tháng giêng như gái một con; nhân hoá: Tháng giêng (...) viên mãn, (...) khát khao).
- Tác dụng:
+ Khiến lời thơ trở nên sinh động, gấp dẫn, giàu sắc thái gợi hình, gợi cảm.
+ Khơi gợi vẻ đẹp tươi tắn, căng tràn sức sống, đầy mê đắm, quyến rũ của mùa xuân (như gái một con, viên mãn); gợi hình dung về những điều tốt lành phía trước (khát khao).
+ Bộc lộ cái nhìn say đắm, si mê của nhân vật trữ tình trước vẻ đẹp của khung cảnh tháng giêng.

Bài thơ thể hiện tâm hồn lãng mạn, tinh tế; tình yêu thiên nhiên, tình yêu sự sống, tình yêu quê hương đất nước;... của nhân vật trữ tình.

Đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) cảm nhận về vẻ đẹp đậm chất truyền thống được khơi gợi từ bài thơ Tháng giêng (Phạm Công Trứ) có thể được triển khai theo hướng:
- Truyền thống: thói quen hình thành đã lâu đời trong lối sống và nếp nghĩ, được truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác. Chất truyền thống: tính chất lâu đời, được truyền lại từ các đời trước.
- Vẻ đẹp đậm chất truyền thống được khơi gợi từ bài thơ Tháng giêng (Phạm Công Trứ):
+ Bài thơ tái hiện khung cảnh lễ hội truyền thống với rất nhiều hoạt động văn hoá mang đậm màu sắc dân gian như hát chèo (Đầu làng đang giục trống chèo), đu dây (Cuối làng đang vút lên nhiều dây đu), đánh cờ (cờ đám, cờ vua), lễ chùa (già làng sửa lễ lên chùa). Mỗi dòng thơ gọi tên một sự việc, tái hiện khung cảnh tưng bừng, nhộn nhịp; rộn ràng hình ảnh; rực rỡ sắc màu; rộn rã âm thanh; tươi vui trong đường nét chuyển động. Từ trẻ đến già, từ già tới trẻ ai ai cũng hân hoan trong lễ hội của làng. Đây là cảnh tượng quen thuộc chúng ta có thể bắt gặp ở nhiều làng quê Việt Nam mỗi dịp đầu xuân năm mới (Liên hệ cảnh ngày xuân trong Truyện Kiều - Nguyễn Du:
                                           Thanh minh trong tiết tháng ba
                                             Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh
                                                  Gần xa nô nức yến anh
                                     Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân
                                                  Dập dìu tài tử giai nhân
                                  Ngựa xe như nước áo quần như nêm)
+ Để khắc hoạ vẻ đẹp đậm chất truyền thống của lễ hội mùa xuân, Phạm Công Trứ đã lựa chọn thể thơ lục bát - một thể thơ truyền thống của dân tộc - cùng bút pháp gợi tả với sự phân bố hài hoà các chi tiết gợi tả âm thanh, hình ảnh, đường nét chuyển động,... và các từ ngữ gợi không khí náo nức, hối hả rất đặc trưng của hội làng (giục trống chèo, vút lên nhiều dây đu, sửa lễ - dâng hương).
- Vẻ đẹp đậm chất truyền thống được khơi gợi từ bài thơ Tháng giêng (Phạm Công Trứ) góp phần khơi gợi, bồi đắp tình yêu quê hương đất nước, khơi nhắc lòng tự hào về những nét đẹp văn hoá chốn làng quê,... Ý nghĩa này càng thêm sâu sắc trong bối cảnh xã hội đương đại.

Bài văn trình bày suy nghĩ về xu hướng lựa chọn nghề nghiệp ở giới trẻ hiện nay có thể được triển khai nhiều cách. Song cần bảo đảm các ý:
1. Mở bài (gián tiếp)
- Dẫn dắt vấn đề
- Nêu vấn đề
Ví dụ: Công việc là một trong những yếu tố cốt lõi góp phần làm nên sự sống ý nghĩa của con người. Lựa chọn cho mình một công việc phù hợp để gắn bó suốt đời là một trong những việc quan trọng mà người trẻ nào cũng cần đặc biệt chú ý. Và để lựa chọn đó phù hợp với bản thân, người trẻ không thể không quan tâm đến xu hướng lựa chọn nghề nghiệp hiện tại và tương lai.
2. Thân bài
- Giải thích ngắn gọn “xu hướng”: sự thiên về một hướng nào đó trong quá trình hoạt động; sự thiên về những hoạt động nào đó nhằm một mục tiêu có ý nghĩa đối với bản thân trong một thời gian lâu dài.
Xu hướng lựa chọn nghề nghiệp ở giới trẻ hiện nay: sự thiên về lựa chọn một/ các nhóm nghề nghiệp ở những người trẻ trong xã hội ngày nay.
- Bối cảnh thời đại và đặc trưng tâm lí ở giới trẻ ngày nay trong việc lựa chọn nghề nghiệp:
+ Thời đại ngày nay:
• Là thời đại của khoa học công nghệ hiện đại. Trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng gây ra nhiều ảnh hưởng, tác động đến cuộc sống con người. AI khiến nhiều ngành nghề mất đi (những công việc mang tính thủ công; các dịch vụ tài chính cơ bản như kiểm toán, kế toán; nhân viên bưu chính và giao hàng; thu ngân và người bán hàng truyền thống;...) nhưng cũng tạo ra nhiều công việc mới (thuộc các nhóm ngành công nghệ thông tin và lập trình; công nghệ xanh và bảo vệ môi trường; giáo dục trực tuyến;...)
• Là thời đại của nhiều vấn đề mang tính toàn cầu như ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu, dịch bệnh,... đòi hỏi sự chung tay góp sức của cả nhân loại, đặc biệt là giới trẻ.
+ Bên cạnh mục tiêu mang tính truyền thống (lựa chọn công việc có mức thu nhập cao, ổn định), người trẻ ngày nay còn có xu hướng tìm đến những công việc đề cao tính trải nghiệm, thể hiện được tố chất, cá tính của bản thân mình.
- Dễ dàng nhận thấy một số xu hướng lựa chọn nghề nghiệp ở giới trẻ hiện nay là ưu tiên các nhóm ngành thuộc các lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khoẻ; năng lượng và môi trường; khoa học dữ liệu và trí tuệ nhân tạo; lĩnh vực tâm lí; truyền thông - marketing; thiết kế đồ hoạ, thời trang, kiến trúc; thương mại quốc tế; dịch vụ nhà hàng, khách sạn, du lịch;... Cụ thể:
+ Năng lượng và môi trường khi kết hợp với nhau sẽ tạo ra một ngành nghề mới đó là năng lượng sạch bao gồm các nguồn năng lượng như gió, nhiệt, điện, năng lượng mặt trời,... Lựa chọn nhóm ngành nghề này, nhiều người trẻ muốn thể hiện trách nhiệm của mình với nhân loại khi họ nhận thức về sự cần thiết của năng lượng xanh trong tương lai.
+ Lựa chọn công việc đề cao sự tự do, sáng tạo và gắn với công nghệ: Thế hệ trẻ ngày nay được sống trong thời đại công nghệ rất phát triển nên các bạn dễ dàng nắm bắt thông tin và học hỏi được nhiều hơn. Theo đó, các công việc liên quan đến Internet, thiết bị công nghệ, mạng xã hội như Content Creator, Streamer, YouTuber, Fashionista,... đang là lựa chọn của rất nhiều người trẻ.
+ Marketing - Truyền thông: Sự phát triển không ngừng của nền kinh tế và sự mở cửa hội nhập, sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt và đòi hỏi các doanh nghiệp phải có khả năng tạo sự khác biệt và quảng cáo sản phẩm và dịch vụ một cách hiệu quả. Theo đó, đây cũng chính là một nhóm ngành nằm trong xu hướng lựa chọn nghề nghiệp của giới trẻ hiện tại và tương lai.
+ Ngành Thiết kế Đồ họa là một lĩnh vực sáng tạo và đa dạng, tập trung vào việc tạo ra các sản phẩm trực quan để truyền đạt thông tin, thúc đẩy thương hiệu và gợi cảm xúc. Người làm trong ngành này được gọi là nhà thiết kế đồ họa, sử dụng sự sáng tạo và kỹ thuật để tạo ra đồ họa và thiết kế dựa trên mục tiêu cụ thể.
+ Y tế và chăm sóc sức khỏe: Chất lượng cuộc sống càng tăng thì mức độ quan tâm đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe càng cao. Do đó, các ngành nghề liên quan đến sức khỏe cộng đồng như bác sĩ, y tá, điều dưỡng, nhà vật lí trị liệu,... cũng được nhiều người trẻ lựa chọn.
+ Lĩnh vực tâm lí: Ngành Tâm lí học đang trở thành xu hướng nghề nghiệp tương lai khi bệnh tâm lí đang ngày càng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của con người và đòi hỏi sự quan tâm và chăm sóc tỉ mỉ hơn nữa từ đội ngũ chuyên nghiệp.
+ Lựa chọn công việc thuộc nhóm những ngành nghề về ẩm thực như đầu bếp, thợ làm bánh, bartender, barista,... cũng được các bạn trẻ lựa chọn do nhu cầu trải nghiệm nâng cao chất lượng đời sống thuộc lĩnh vực ẩm thực ngày càng tăng.
+...
- Để người trẻ lựa chọn ngành nghề phù hợp với bản thân mình trong bối cảnh thời đại ngày nay:
+ Mỗi người trẻ cần xác định mục tiêu nghề nghiệp rõ ràng dựa trên các tiêu chí cụ thể như năng lực, sở trường, nguyện vọng của bản thân; xu hướng nghề nghiệp tương lai; thị trường lao động trong nước và thế giới;...
+ Chủ động trang bị kiến thức và những kĩ năng cốt lõi để đáp ứng yêu cầu công việc (các kĩ năng giao tiếp, quản lí thời gian, làm việc nhóm, phản biện,...).
+ Không ngừng tự học và học tập suốt đời để nâng cao giá trị bản thân, đáp ứng đòi hỏi của công việc.
3. Kết bài
Rút ra bài học nhận thức và hành động
- Nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của việc lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với bản thân trong bối cảnh hiện tại và tương lai.
- Tích cực học tập, rèn luyện để phát triển bản thân, nâng cao khả năng thích ứng với nhu cầu việc làm của thời đại.