Luận đề và các luận điểm lớn của văn bản
- Luận đề: Mối liên hệ giữa toàn cầu hóa và bản sắc văn hóa dân tộc.
- Hệ thống luận điểm:
+ Quá trình toàn cầu hóa (đoạn 1)
+ Những mặt phải - trái, thuận nghịch của “toàn cầu hóa” và sức tác động của toàn cầu hoá tới lĩnh vực văn hóa (đoạn 2)
+ Quan điểm của tác giả về toàn cầu hoá (đoạn 3)

Mục đích của người viết văn bản; mối liên hệ giữa nhan đề và mục đích
- Mục đích của người viết văn bản: thể hiện nhận thức về toàn cầu hóa và sức tác động của toàn cầu hoá đối với bản sắc văn hóa dân tộc; từ đó, từ lập trường dân tộc, người viết bày tỏ quan điểm ứng xử phù hợp trước quá trình toàn cầu hoá.
- Mối liên hệ giữa nhan đề và mục đích: Nhan đề trình bày ngắn gọn, hàm súc mục đích của người viết.

Tính thuyết phục của văn bản qua việc triển khai luận đề và các luận điểm, lí lẽ và bằng chứng của tác giả

Một số câu văn thể hiện rõ tính khẳng định, phủ định, cách lập luận và ngôn ngữ biểu cảm trong văn bản
- Tính khẳng định:
+ Đặc biệt trên lĩnh vực văn hóa, quá trình “toàn cầu hóa” diễn ra thật sự sôi động với sự hỗ trợ đắc lực của các phương tiện truyền thông đại chúng và sự bùng nổ của các ngành công nghiệp văn hóa.
+ Toàn cầu hóa, như đã nói là một quá trình tất yếu, khách quan.
+ ...
- Tính phủ định:
+ Chưa có thời kì nào trong lịch sử nước ta, sức lao động sáng tạo của mỗi con người lại có dịp được phát triển đầy hứa hẹn, xã hội trở nên cởi mở, năng động hơn.
+ Lớp trẻ lớn lên, nhiều em không còn biết hát dân ca, các bà mẹ không còn biết hát ru,... Thói đua đòi ăn chơi theo kiểu sống gấp “sống hôm nay không biết có ngày mai”, sống xa hoa, vô lối bằng đồng tiền phi lao động đã không còn là hiện tượng hiếm hoi.
+ ...
- Cách lập luận:
+ Ngoài mặt thuận của quá trình này, điều chúng ta cần hết sức quan tâm là mặt nghịch của nó, nhất là khi quá trình toàn cầu hóa diễn ra đồng thời với tiến trình mở cửa về kinh tế - văn hóa của nước ta, đồng thời với tiến trình chuyển đổi nền kinh tế nước ta từ kế hoạch hóa - tập trung sang cơ chế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
+ Chưa có thời kì nào trong lịch sử nước ta, sức lao động sáng tạo của mỗi con người lại có dịp được phát triển đầy hứa hẹn, xã hội trở nên cởi mở, năng động hơn. Nhưng bên cạnh mặt được rất cơ bản đó cũng có thể nói chưa bao giờ những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc lại phải chịu những tác động xói mòn mạnh mẽ, gay gắt như hiện nay.
+ ...
- Ngôn ngữ biểu cảm:
+ Sự bàng quan, thờ ơ theo kiểu “mũ ni che tai” này dù muốn hay không cũng là sự đồng loã với cái ác.
+ Chúng ta tin chắc rằng dân tộc Việt Nam sẽ khẳng định được chỗ đứng vững vàng của mình trong trào lưu đó với tất cả bản lĩnh sâu xa của nền văn hóa lâu đời, được tiếp thêm sức mạnh của thời đại, sức mạnh của lí tưởng độc lập dân tộc và công bằng xã hội.
...

Ý nghĩa của vấn đề tác giả nêu lên trong văn bản đối với cuộc sống hiện nay
- Thể hiện hiểu biết sâu sắc của người viết trước vấn đề nghị luận; thể hiện tinh thần trách nhiệm của người viết trước trọng trách giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.
- Giúp người đọc nhận thức đúng đắn bản chất của toàn cầu hoá, nhận ra cơ hội, thách thức đối của văn hóa Việt Nam trước bối cảnh toàn cầu hóa, từ đó nhận thức vai trò, đóng góp của mình trong công cuộc giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc trước những cơ hội, thách thức do toàn cầu hóa mang lại

Đây là dạng câu hỏi mở, HS tự trả lời theo cảm nghĩ của mình, đồng thời lí giải vì sao bản thân lại có tình cảm, suy nghĩ đó. Chẳng hạn:
- Thích nhất đoạn văn: Chưa có thời kì nào trong lịch sử nước ta, sức lao động sáng tạo của mỗi con người lại có dịp được phát triển đầy hứa hẹn, xã hội trở nên cởi mở, năng động hơn. Nhưng bên cạnh mặt được rất cơ bản đó cũng có thể nói chưa bao giờ những giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc lại phải chịu những tác động xói mòn mạnh mẽ, gay gắt như hiện nay. Nhiều tệ nạn xã hội phát triển như các đại dịch thời Trung cổ. Chỉ hơn mười năm qua, thời gian chưa đủ để một thế hệ sinh ra và trưởng thành, chúng ta có thể thấy, đặc biệt là ở các thành phố, các thị xã, thị tứ,... khá phổ biến một lối sống thực dụng, chạy theo tiện nghi vật chất, tôn thờ đồng tiền, sùng ngoại, coi nhẹ các giá trị lí tưởng, đạo đức của ông cha,... Nhiều sinh hoạt văn hoá, từ lễ hội đến biểu diễn nghệ thuật, bị nhuốm màu thương mại hoá. Các loại hình nghệ thuật, ca nhạc phương Tây ngày càng có nhiều thanh niên hâm mộ, tôn sùng, trong khi các loại hình nghệ thuật cổ truyền như chèo, tuồng, cải lương,... ngày càng thưa vắng người xem. Lớp trẻ lớn lên, nhiều em không còn biết hát dân ca, các bà mẹ không còn biết hát ru,... Thói đua đòi ăn chơi theo kiểu sống gấp “sống hôm nay không biết có ngày mai”, sống xa hoa, vô lối bằng đồng tiền phi lao động đã không còn là hiện tượng hiếm hoi
- Lí do: Tác giả đã thẳng thắn nêu lên những tác động xói mòn mạnh mẽ, gay gắt như hiện nay, kèm theo đó là một loạt bằng chứng không thể phong phú, thuyết phục hơn để minh hoạ cho ý kiến, quan điểm của mình. Điều này cho thấy cái nhìn sắc sảo, thấu đáo của người viết với vấn đề đang bàn luận.