1. Dạng toán: Xác định các yếu tố cơ bản của mặt cầu
1.1. Phương pháp tư duy
1.2. Ví dụ áp dụng.
1.2. Ví dụ áp dụng.
Câu 1 [581747]: Trong không gian
cho mặt cầu
Đường kính của
bằng
cho mặt cầu
Đường kính của
bằng A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn C.
Ta có bán kính của
là
nên đường kính của
bằng
Đáp án: C
Ta có bán kính của
là
nên đường kính của
bằng
Đáp án: C
Câu 2 [581748]: Trong không gian
cho mặt cầu
có tâm
và bán kính bằng 3. Phương trình
của
là
cho mặt cầu
có tâm
và bán kính bằng 3. Phương trình
của
là A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn C.
Phương trình mặt cầu tâm
và bán kính bằng
Mặt cầu
có tâm
có bán kính 3 có phương trình là
Đáp án: C
Phương trình mặt cầu tâm
và bán kính bằng
Mặt cầu
có tâm
có bán kính 3 có phương trình là
Đáp án: C
Câu 3 [581749]: Trong không gian với hệ tọa độ
trong các mặt cầu dưới đây, mặt cầu nào có bán kính
trong các mặt cầu dưới đây, mặt cầu nào có bán kính
A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn C
Ta có mặt cầu
có bán kính là
Trong đáp án C ta có:
Đáp án: C
Ta có mặt cầu
có bán kính là
Trong đáp án C ta có:
Đáp án: C 2. Dạng toán: Lập phương trình mặt cầu dạng cơ bản
2.1. Phương pháp tư duy
2.2. Ví dụ áp dụng
2.2. Ví dụ áp dụng
Câu 4 [581750]: Trong không gian
cho mặt cầu
có tâm
và đi qua điểm
Phương trình của
là
cho mặt cầu
có tâm
và đi qua điểm
Phương trình của
là A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn A
Phương trình mặt cầu
có tâm
và bán kính
là:
Ta có:
Vậy phương trình cần tìm là:
Đáp án: A
Phương trình mặt cầu
có tâm
và bán kính
là:
Ta có:
Vậy phương trình cần tìm là:
Đáp án: A
Câu 5 [581751]: Phương trình nào sau đây là phương trình mặt cầu
tâm
đi qua điểm
?
tâm
đi qua điểm
? A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn B
Vì mặt cầu
có tâm
đi qua điểm
nên mặt cầu
có tâm
và nhận độ dài đoạn thẳng
là bán kính.
Ta có:
Suy ra:
Vậy:
Đáp án: B
Vì mặt cầu
có tâm
đi qua điểm
nên mặt cầu
có tâm
và nhận độ dài đoạn thẳng
là bán kính.
Ta có:
Suy ra:
Vậy:
Đáp án: B
Câu 6 [581752]: Trong không gian với hệ trục tọa độ
cho hai điểm
Phương trình mặt cầu đường kính
là
cho hai điểm
Phương trình mặt cầu đường kính
là A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn A
+ Gọi
là trung điểm của
+ Mặt cầu đường kính
có tâm
bán kính
có phương trình là:
Đáp án: A
+ Gọi
là trung điểm của
+ Mặt cầu đường kính
có tâm
bán kính
có phương trình là:
Đáp án: A 3. Dạng toán: Vị trí tương đối giữa mặt phẳng với mặt cầu
3.1. Phương pháp tư duy
3.2. Ví dụ áp dụng.
3.2. Ví dụ áp dụng.
Câu 7 [581753]: Trong không gian với hệ tọa độ
cho mặt cầu
và mặt phẳng
Khoảng cách từ tâm
của mặt cầu
đến mặt phẳng
bằng
cho mặt cầu
và mặt phẳng
Khoảng cách từ tâm
của mặt cầu
đến mặt phẳng
bằng A, 2.
B, 4.
C, 3.
D, 1.
Chọn C
Mặt cầu
có tâm
Vậy
Mặt cầu
có tâm
Vậy
Câu 8 [581754]: Trong không gian với hệ tọa độ
cho mặt cầu
và mặt phẳng
Tìm bán kính
đường tròn giao tuyến của
và
cho mặt cầu
và mặt phẳng
Tìm bán kính
đường tròn giao tuyến của
và
A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn B

Mặt cầu có tâm
bán kính
Khoảng cách
Bán kính đường tròn giao tuyến là
Đáp án: B

Mặt cầu có tâm
bán kính
Khoảng cách
Bán kính đường tròn giao tuyến là
Đáp án: B
Câu 9 [581755]: Trong không gian
cho mặt cầu
và mặt phẳng
Mặt cầu
cắt mặt phẳng
theo giao tuyến là đường tròn có tâm
thì giá trị của
bằng
cho mặt cầu
và mặt phẳng
Mặt cầu
cắt mặt phẳng
theo giao tuyến là đường tròn có tâm
thì giá trị của
bằng A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn B
Mặt cầu
có tâm
và bán kính
Mặt cầu
cắt mặt phẳng
theo giao tuyến là đường tròn có tâm
là hình chiếu của
lên mp
Vậy
Đáp án: B
Mặt cầu
có tâm
và bán kính
Mặt cầu
cắt mặt phẳng
theo giao tuyến là đường tròn có tâm
là hình chiếu của
lên mp
Vậy
Đáp án: B 4. Dạng toán: Lập phương trình mặt cầu liên quan đến mặt phẳng
4.1. Phương pháp tư duy
4.2. Ví dụ áp dụng.
4.2. Ví dụ áp dụng.
Câu 10 [581756]: Trong không gian với hệ tọa độ
cho mặt cầu
có tâm
và đi qua điểm
Mặt phẳng nào dưới đây tiếp xúc với
tại
cho mặt cầu
có tâm
và đi qua điểm
Mặt phẳng nào dưới đây tiếp xúc với
tại
A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn B
Gọi
là mặt phẳng cần tìm. Khi đó,
tiếp xúc với
tại
khi chỉ khi
đi qua
và nhận vectơ
làm vectơ pháp tuyến. Phương trình mặt phẳng
là
Đáp án: B
Gọi
là mặt phẳng cần tìm. Khi đó,
tiếp xúc với
tại
khi chỉ khi
đi qua
và nhận vectơ
làm vectơ pháp tuyến. Phương trình mặt phẳng
là
Đáp án: B
Câu 11 [581757]: Trong không gian với hệ tọa độ
cho mặt phẳng
và điểm
Viết phương trình mặt cầu
có tâm
và cắt mặt phẳng
theo giao tuyến là đường tròn có bán kính bằng
cho mặt phẳng
và điểm
Viết phương trình mặt cầu
có tâm
và cắt mặt phẳng
theo giao tuyến là đường tròn có bán kính bằng
A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn D

Gọi
là khoảng cách từ tâm
đến mặt phẳng
ta có:
Bán kính mặt cầu
là:
Phương trình mặt cầu
là:
Đáp án: D

Gọi
là khoảng cách từ tâm
đến mặt phẳng
ta có:
Bán kính mặt cầu
là:
Phương trình mặt cầu
là:
Đáp án: D
Câu 12 [581758]: Trong không gian với hệ trục tọa độ
phương trình nào dưới đây là phương trình mặt cầu đi qua ba điểm
và có tâm thuộc mặt phẳng
phương trình nào dưới đây là phương trình mặt cầu đi qua ba điểm
và có tâm thuộc mặt phẳng
A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn D.
Giả sử phương trình mặt cầu
có dạng
Điều kiện:
Vì mặt cầu
đi qua 3 điểm
và có tâm
thuộc
nên ta có hệ phương trình
Vậy phương trình mặt cầu là:
Đáp án: D
Giả sử phương trình mặt cầu
có dạng
Điều kiện:
Vì mặt cầu
đi qua 3 điểm
và có tâm
thuộc
nên ta có hệ phương trình
Vậy phương trình mặt cầu là:
Đáp án: D 5. Dạng toán: Vị trí tương đối của đường thẳng với mặt cầu
5.1. Phương pháp tư duy
5.2. Ví dụ áp dụng.
5.2. Ví dụ áp dụng.
Câu 13 [581759]: Trong không gian
cho đường thẳng
và và mặt cầu 
Số điểm chung của
và
là:
cho đường thẳng
và và mặt cầu 
Số điểm chung của
và
là: A, 0.
B, 1.
C, 2.
D, 3.
Chọn A
Đường thẳng
đi qua
và có VTCP 
Mặt cầu
có tâm
và bán kính 
Ta có
và 

Vì
nên
không cắt mặt cầu
Đáp án: A
Đường thẳng
đi qua
và có VTCP 
Mặt cầu
có tâm
và bán kính 
Ta có
và 

Vì
nên
không cắt mặt cầu
Đáp án: A
Câu 14 [581760]: Trong không gian
cho đường thẳng
và mặt cầu
Giá trị của
để đường thẳng
không cắt mặt cầu
là:
cho đường thẳng
và mặt cầu
Giá trị của
để đường thẳng
không cắt mặt cầu
là: A,
hoặc 
hoặc 
B,
hoặc 
hoặc 
C, 

D, 

Chọn A
Từ phương trình đường thẳng
và mặt cầu
ta có


Để
không cắt mặt cầu
thì (1) vô nghiệm, hay (1) có
Đáp án: A
Từ phương trình đường thẳng
và mặt cầu
ta có

Để
không cắt mặt cầu
thì (1) vô nghiệm, hay (1) có
Đáp án: A
Câu 15 [581761]: Trong không gian với hệ tọa độ
cho mặt phẳng
và mặt cầu
Mặt phẳng
cắt mặt cầu
theo một đường tròn
Tìm tọa độ tâm
và bán kính
của đường tròn
là
cho mặt phẳng
và mặt cầu
Mặt phẳng
cắt mặt cầu
theo một đường tròn
Tìm tọa độ tâm
và bán kính
của đường tròn
là A, 

B, 

C, 

D, 


• Mặt cầu
có tâm
• Khoảng cách từ
đến
là
• Đường thẳng qua
vuông góc với
có phương trình tham số là
khi đó Tọa độ tâm
là nghiệm của hệ phương trình 
• Bán kính:
Đáp án: B 6. Dạng toán: Giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất liên quan đến mặt cầu
6.1. Phương pháp tư duy
6.2. Ví dụ áp dụng.
6.2. Ví dụ áp dụng.
Câu 16 [581762]: Trong không gian với hệ tọa độ
cho ba điểm
và mặt cầu
Gọi điểm
là điểm trên
sao cho
đạt giá trị nhỏ nhất. Hãy tìm
cho ba điểm
và mặt cầu
Gọi điểm
là điểm trên
sao cho
đạt giá trị nhỏ nhất. Hãy tìm
A, 

B, 

C, 

D, 9.
Chọn B

Gọi
là điểm thỏa mãn
suy ra 
Khi đó:


Suy ra
nhỏ nhất khi
nhỏ nhất. Mặt cầu
có tâm
suy ra:
Phương trình
Thay phương trình
vào phương trình
ta được:

Suy ra
cắt
tại hai điểm phân biệt

Vì
nên MN nhỏ nhất khi và chỉ khi
Vậy
là điểm cần tìm.
Suy ra:
Đáp án: B

Gọi
là điểm thỏa mãn
suy ra 
Khi đó:



Suy ra
nhỏ nhất khi
nhỏ nhất. Mặt cầu
có tâm
suy ra:
Phương trình
Thay phương trình
vào phương trình
ta được:

Suy ra
cắt
tại hai điểm phân biệt

Vì
nên MN nhỏ nhất khi và chỉ khi
Vậy
là điểm cần tìm.Suy ra:
Đáp án: B
Câu 17 [581763]: Cho
là ba số thực thỏa
Tìm giá trị lớn nhất của
là ba số thực thỏa
Tìm giá trị lớn nhất của
A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn D
Ta có:
Lại có:

Xét trong hệ trục tọa độ
ta thấy
là phương trình của một mặt phẳng, gọi là
và
là phương trình của một mặt cầu
tâm
bán kính 
Giá trị lớn nhất của
là giá trị lớn nhất của
để
và
có điểm chung, điều này tương đương với

Vậy
Đáp án: D
Ta có:

Lại có:

Xét trong hệ trục tọa độ
ta thấy
là phương trình của một mặt phẳng, gọi là
và
là phương trình của một mặt cầu
tâm
bán kính 
Giá trị lớn nhất của
là giá trị lớn nhất của
để
và
có điểm chung, điều này tương đương với

Vậy
Đáp án: D
Câu 18 [581764]: Trong không gian với hệ tọa độ
cho hai điểm
và mặt cầu
Mặt phẳng
đi qua
và cắt
theo giao tuyến là đường tròn có bán kính nhỏ nhất. Tính
cho hai điểm
và mặt cầu
Mặt phẳng
đi qua
và cắt
theo giao tuyến là đường tròn có bán kính nhỏ nhất. Tính
A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn A
Cách 1:

Mặt cầu
có tâm
bán kính 
Mặt phẳng
có vectơ pháp tuyến 
Theo giả thiết
Ta có:
cùng phương với 
Phương trình đường thẳng
Gọi
là bán kính đường tròn giao tuyến.
là hình chiếu vuông góc của
lên đường thẳng
là hình chiếu vuông góc của
lên 
Ta có:




Ta có:
Mà
và
cùng phương.

Cách 2:
Mặt cầu
có tâm
và bán kính 
Ta có

Bán kính của đường tròn giao tuyến là
Bán kính của đường tròn giao tuyến nhỏ nhất khi và chỉ khi
lớn nhất
Ta có

Xét

Bảng biến thiên

Vậy
lớn nhất bằng
khi và chỉ khi
Đáp án: A
Cách 1:

Mặt cầu
có tâm
bán kính 
Mặt phẳng
có vectơ pháp tuyến 
Theo giả thiết

Ta có:
cùng phương với 
Phương trình đường thẳng

Gọi
là bán kính đường tròn giao tuyến.
là hình chiếu vuông góc của
lên đường thẳng
là hình chiếu vuông góc của
lên 
Ta có:




Ta có:

Mà
và
cùng phương.

Cách 2:
Mặt cầu
có tâm
và bán kính 
Ta có

Bán kính của đường tròn giao tuyến là

Bán kính của đường tròn giao tuyến nhỏ nhất khi và chỉ khi
lớn nhấtTa có

Xét

Bảng biến thiên

Vậy
lớn nhất bằng
khi và chỉ khi
Đáp án: A