Dạng câu hỏi: Câu trắc nghiệm nhiều phương án chọn.
(Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 15. Mỗi câu hỏi thí sinh chỉ chọn một phương án đúng nhất)
Câu 1 [581765]: Cho phương trình
với
là tham số. Tính tổng tất cả các giá trị nguyên của
để phương trình đã cho là phương trình mặt cầu.



A, 0.
B, 1.
C, 2.
D, 3.
Chọn B
Giả sử
là phương trình mặt cầu.
Khi đó tâm mặt cầu là
và bán kính
với điều kiện
Do
Vậy tổng tất cả các giá trị nguyên của
bằng 1.
Đáp án: B
Giả sử

Khi đó tâm mặt cầu là



Do

Vậy tổng tất cả các giá trị nguyên của

Câu 2 [581766]: Trong không gian
cho điểm
Viết phương trình mặt cầu tâm
cắt trục
tại hai điểm
và
sao cho







A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn A

Gọi
là trung điểm
suy ra
là hình chiếu vuông góc của
lên
nên 

Phương trình mặt cầu là:
Đáp án: A

Gọi







Phương trình mặt cầu là:

Câu 3 [581767]: Trong không gian
cho điểm
Mặt phẳng
đi qua
và cắt các trục
tại
sao cho
là trực tâm tam giác
Viết phương trình mặt cầu tâm
và tiếp xúc với mặt phẳng














A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn C

Ta có
là trực tâm tam giác
Thật vậy :
(1)
Mà
(vì
là trực tâm tam giác
) (2)
Từ (1) và (2) suy ra
(*)
Tương tự
(**)
Từ (*) và (**) suy ra
Khi đó mặt cầu tâm
tiếp xúc mặt phẳng
có bán kính
Vậy mặt cầu tâm
và tiếp xúc với mặt phẳng
là
Đáp án: C

Ta có



Thật vậy :

Mà



Từ (1) và (2) suy ra


Tương tự


Từ (*) và (**) suy ra

Khi đó mặt cầu tâm



Vậy mặt cầu tâm



Câu 4 [581768]: Trong không gian với hệ trục tọa độ
cho mặt phẳng
(
là tham số). Mặt phẳng
cắt mặt cầu
theo một đường tròn có bán kính bằng
Tìm tất cả các giá trị thực của tham số







A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn D

Từ
ta có tâm
bán kính
Gọi
là hình chiếu vuông góc của
trên
và
với 
Ta có


Theo yêu cầu bài toán ta có
Đáp án: D

Từ



Gọi





Ta có



Theo yêu cầu bài toán ta có




Câu 5 [581769]: Trong không gian với hệ tọa độ
cho mặt phẳng
và điểm
Viết phương trình mặt cầu
có tâm
và cắt mặt phẳng
theo giao tuyến là đường tròn có bán kính bằng







A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn D

Gọi
là điểm nằm trên đường tròn giao tuyến của
và
Ta có
Áp dụng công thức tính bán kính mặt cầu trong trường hợp mặt cầu
giao với mặt phẳng
theo giao tuyến là đường tròn có bán kính
là
Ta có:
Từ
Vậy phương trình mặt cầu
thỏa mãn yêu cầu đề bài là
Đáp án: D

Gọi



Ta có





Ta có:


Vậy phương trình mặt cầu


Câu 6 [581770]: Trong không gian
cho mặt cầu
và điểm
Viết phương trình mặt phẳng chứa tất cả các tiếp điểm của các tiếp tuyến vẽ từ
đến mặt cầu





A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn C.
mặt cầu tâm
Do
nằm ngoài mặt cầu. Suy ra từ
vẽ được vô số tiếp tuyến đến mặt cầu và khoảng cách từ
đến các tiếp điểm bẳng nhau.
Gọi
là
tiếp điểm
vuông tại
thuộc mặt cầu tâm
bán kính
Tọa độ điểm
thỏa mãn hệ
Đáp án: C



Do





Gọi









Tọa độ điểm




Câu 7 [581771]: Trong không gian với hệ trục tọa độ
cho mặt phẳng
có phương trình
và mặt cầu
có phương trình
Tìm phương trình mặt phẳng song song với mặt phẳng
và đồng thời tiếp xúc với mặt cầu







A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn D
Mặt cầu
có tâm
và bán kính 
Gọi
là mặt phẳng song song với mặt phẳng
và đồng thời tiếp xúc với mặt cầu 
Phương trình
có dạng:

tiếp xúc với
khi và chỉ khi





Đối chiếu điều kiện suy ra
Vậy phương trình của
là
Đáp án: D
Mặt cầu



Gọi



Phương trình










Đối chiếu điều kiện suy ra

Vậy phương trình của



Câu 8 [581772]: Trong không gian
cho mặt phẳng
chứa đường thẳng
và tiếp xúc với mặt cầu
Khi đó
song song với mặt phẳng nào sau đây?





A, 

B, 

C, 

D, Đáp án khác.
Chọn D
Vectơ chỉ phương của
là
vectơ pháp tuyến của mặt phẳng
là 
Mặt cầu
có tâm
và bán kính 
Vì
chứa
nên
và
tiếp xúc với
nên 
Ta chỉ xét phương trình
Lấy hai điểm nằm trên đường thẳng
là
và 
Ta nhận thấy:
và
không thỏa mãn đáp án A; B; C.
Vây, đáp án là D. Đáp án: D
Vectơ chỉ phương của




Mặt cầu



Vì






Ta chỉ xét phương trình




Ta nhận thấy:


Vây, đáp án là D. Đáp án: D
Câu 9 [581773]: Trong không gian
cho mặt cầu
và đường thẳng
Giá trị của
để đường thẳng
cắt mặt cầu
tại hai điểm phân biệt là:






A, 

B,
hoặc 


C,
hoặc 


D, 

Chọn D
Từ phương trình đường thẳng
và mặt cầu
ta có


Để
cắt mặt cầu
tại hai điểm phân biệt thì (1) có hai nghiệm phân biệt, hay (1) có
Đáp án: D
Từ phương trình đường thẳng




Để



Câu 10 [581774]: Trong không gian với hệ tọa độ
cho hai điểm
và
và mặt phẳng
Xét đường thẳng
thay đổi thuộc
và đi qua
gọi
là hình chiếu vuông góc của
trên
Biết rằng khi
thay đổi thì
thuộc một đường tròn cố định. Tính bán kính
của đường tròn đó.













A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn D
Gọi
là trung điểm của
Gọi
là mặt cầu có tâm
và bán kính
Ta có
Mặt khác
nên
Bán kính của đường tròn
là
Đáp án: D
Gọi



Gọi



Ta có



Bán kính của đường tròn


Câu 11 [581775]: Trong không gian với hệ trục tọa độ
cho mặt cầu
và đường thẳng
Hai mặt phẳng
chứa
và tiếp xúc với
tại
Tìm tọa độ trung điểm
của









A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn C
Mặt cầu
có tâm
bán kính
Đường thẳng
có vectơ chỉ phương
Gọi
là hình chiếu của
trên
ta có
Vì
nên
Phương trình tham số của đường thẳng
là
Khi đó, trung điểm
của
nằm trên
nên

Mặt khác, ta có:
Đáp án: C
Mặt cầu



Đường thẳng


Gọi




Vì





Phương trình tham số của đường thẳng


Khi đó, trung điểm





Mặt khác, ta có:





Câu 12 [581776]: Trong không gian
cho hai đường thẳng
và
Trong tất cả mặt cầu tiếp xúc với cả hai đường thẳng
và
Gọi
là mặt cầu có bán kính nhỏ nhất. Bán kính của mặt cầu
là







A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn B

Ta có
gọi
lần lượt là vectơ chỉ phương của hai đường thẳng.
Gọi

Suy
là đoạn vuông góc chung khi và chỉ khi:

Giả sử
là mặt cầu tâm
đường kính
tiếp xúc với lần lượt
tại
Khi đó
Hay
Vậy đường kính
nhỏ nhất khi
Suy ra mặt cầu
có bán kính nhỏ nhất 
Cách khác
Hai mặt phẳng song song và lần lượt chứa
là
Mặt cầu có bán kính nhỏ nhất tiếp xúc với cả hai đường thẳng
và
sẽ tiếp xúc với
nên đường kính cầu là khoảng cách giữa hai mặt phẳng
hay là khoảng cách từ
đến 
Gọi
lần lượt là véc tơ chỉ phương của hai đường thẳng,
phương trình 

Suy ra bán kính cần tìm là
Đáp án: B

Ta có




Gọi




Suy






Giả sử











Cách khác
Hai mặt phẳng song song và lần lượt chứa








Gọi







Câu 13 [581777]: Trong không gian với hệ tọa độ
cho mặt phẳng
và mặt cầu
Mặt phẳng
song song với mặt phẳng
và cắt mặt cầu
theo giao tuyến là một đường tròn có chu vi bằng
Lập phương trình mặt phẳng








A, 

B, 

C, 

D, 

Mặt cầu
có tâm
và bán kính 
Đường tròn có chu vi bằng
nên có bán kính 
Mặt phẳng
song song với mặt phẳng
nên phương trình mặt phẳng
có dạng:

Vì mặt phẳng
cắt mặt cầu
theo giao tuyến là một đường tròn có chu vi bằng
nên


Đối chiếu điều kiện ta được
Do đó phương trình mặt phẳng
Đáp án: D



Đường tròn có chu vi bằng


Mặt phẳng





Vì mặt phẳng









Đối chiếu điều kiện ta được


Câu 14 [581778]: Trong không gian với hệ tọa độ
cho mặt cầu
tâm
bán kính
và đường thẳng
Mặt phẳng
chứa
và cắt mặt cầu
theo một đường tròn có diện tích nhỏ nhất. Hỏi trong các điểm sau điểm nào có khoảng cách đến mặt phẳng
lớn nhất.









A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn A
Gọi
là hình chiếu của
lên đường thẳng
Ta có:
Vì
cắt mặt cầu
tại 2 điểm phân biệt.
Mặt phẳng
bất kì chứa
luôn cắt
theo một đường tròn bán kính
Khi đó
Do vậy mặt phẳng
chứa
cắt mặt cầu theo một đường tròn có diện tích nhỏ nhất khi và chỉ khi
hay mặt phẳng
đi qua
nhận
làm vectơ pháp tuyến, do đó
có phương trình
Khi đó điểm
có khoảng cách đến
lớn nhất.
Đáp án: A
Gọi



Ta có:




Vì



Mặt phẳng




Khi đó

Do vậy mặt phẳng








Khi đó điểm


Câu 15 [581779]: Trong không gian
cho hai đường thẳng chéo nhau
Phương trình mặt cầu có bán kính nhỏ nhất tiếp xúc với cả hai đường thẳng
là:







A, 

B, 

C, 

D, 

Chọn C
Mặt cầu có bán kính nhỏ nhất tiếp xúc với
là mặt cầu có đường kính là đoạn vuông góc chung của
Lấy
là đoạn vuông góc chung khi và chỉ khi

Khi đó
Suy ra tâm
bán kính
Đáp án: C
Mặt cầu có bán kính nhỏ nhất tiếp xúc với










Khi đó

Suy ra tâm


Dạng câu hỏi: Câu trắc nghiệm đúng sai.
(Thí sinh trả lời từ câu 16,17. Trong mỗi ý a), b), c), d) ở mỗi câu, thí sinh chọn đúng
hoặc sai)
Câu 16 [581780]: Trong không gian với hệ tọa độ
cho mặt phẳng
và mặt cầu
và đường thẳng
Cho các phát biều sau đây:
a) Đường thẳng
cắt mặt cầu
tại 2 điểm phân biệt.
b) Mặt phẳng
tiếp xúc với mặt cầu 
c) Mặt phẳng
và mặt cầu
không có điểm chung.
d) Đường thẳng
cắt mặt phẳng
tại một điểm.




a) Đường thẳng


b) Mặt phẳng


c) Mặt phẳng


d) Đường thẳng


a) Đ
b) S
c) Đ
d) Đ
Mặt cầu
có tâm
bán kính 
Phương trình tham số của đường thẳng
Xét hệ phương trình

Phương trình (1) có 2 nghiệm phân biệt nên
cắt
tại 2 điểm phân biệt.
và
không có điểm chung.
Xét hệ phương trình

cắt
tại một điểm.
Vậy có 3 phát biểu đúng.
b) S
c) Đ
d) Đ
Mặt cầu



Phương trình tham số của đường thẳng

Xét hệ phương trình


Phương trình (1) có 2 nghiệm phân biệt nên





Xét hệ phương trình




Vậy có 3 phát biểu đúng.
Câu 17 [581781]: Trong không gian với hệ trục
cho phương trình
Các mệnh đề sau đây đúng hay sai?
a) Với
thì
là phương trình của một mặt cầu.
b) Với
thì
là phương trình của một mặt cầu.
c) Với
thì
là phương trình của một mặt cầu.
d) Với
hoặc
thì
là phương trình của một mặt cầu.


a) Với


b) Với


c) Với


d) Với



a) S
b) Đ
c) Đ
d) Đ
Ta có điều kiện xác định mặt cầu là
b) Đ
c) Đ
d) Đ
Ta có điều kiện xác định mặt cầu là




Dạng câu hỏi: Câu trả lời ngắn.
(Thí sinh trả lời đáp án từ câu 16 đến câu 18. Đáp án là số nguyên hoặc phân số tối giản (nếu có))
Câu 18 [581782]: Trong không gian hệ trục tọa độ
(đơn vị trên mỗi trục là kilômét) một trạm phát sóng rađa của Nga được đặt trên bán đảo Crimea ở vị trí
và được thiết kế phát hiện máy bay của địch ở khoảng cách tối đa 

Hai chiếc máy bay do thám của Mỹ và Anh đang bay ở vị trí có tọa độ lần lượt là
và
Hỏi rađa của Nga có thể phát hiện ra hai chiếc máy bay do thám của Mỹ và Anh không?
Đáp án:……




Hai chiếc máy bay do thám của Mỹ và Anh đang bay ở vị trí có tọa độ lần lượt là


Đáp án:……
Đáp án: Có
Lời giải
- Phương trình mặt cầu để mô tả ranh giới bên ngoài vùng phát sóng của rađa trong không gian là:
• Ta có:
Vì
nên điểm
nằm trong mặt cầu. Vậy chiếc máy bay do thám của Mỹ có thể bị phát hiện bởi trạm rađa này.
• Ta có:
Vì
nên điểm
nằm trong mặt cầu. Vậy chiếc máy bay do thám của Anh có thể bị phát hiện bởi trạm rađa này.
Lời giải
- Phương trình mặt cầu để mô tả ranh giới bên ngoài vùng phát sóng của rađa trong không gian là:

• Ta có:

Vì


• Ta có:

Vì


Câu 19 [581783]: Trong không gian
cho mặt cầu
và điểm
Ba điểm
phân biệt cùng thuộc mặt cầu sao cho
là tiếp tuyến của mặt cầu. Biết rằng mặt phẳng
đi qua điểm
Tổng
bằng
Đáp án:……








Đáp án:……
Đáp án: 26
Lời giải

* Ta có:

* Mặt cầu có phương trình
tâm
bán kính 
*
là tiếp tuyến của mặt cầu 
đi qua
có vectơ pháp tuyến
có phương trình dạng:

*
là tiếp tuyến của mặt cầu tại
vuông tại

Gọi
là hình chiếu của
lên
ta có:



* Với
nhận do: 

* Với
loại do: 

Lời giải

* Ta có:


* Mặt cầu có phương trình




*







*





Gọi










* Với





* Với





Câu 20 [581784]: Trong không gian với hệ tọa độ
cho mặt phẳng
và mặt cầu
Giả sử
và
sao cho
cùng phương với vectơ
và khoảng cách giữa
và
lớn nhất. Tính 
Đáp án:……










Đáp án:……
Đáp án: 
Lời giải
Cách 1

Mặt phẳng
có vtpt
Mặt cầu
có tâm
và bán kính
Nhận thấy rằng góc giữa
và
bằng
Vì
nên
không cắt 
Gọi
là hình chiếu của
lên
thì
và
nên
lớn nhất khi và chỉ khi
lớn nhất.
Điều này xảy ra khi
và
với
là giao điểm của đường thẳng
qua
vuông góc
và
là hình chiếu của
lên 
Lúc đó
và 
Cách 2
có tâm
và bán kính
Ta có:

Gọi
là hình chiếu vuông góc của
trên mặt phẳng
và
là góc giữa
và 
Vì
cùng phương với
nên góc
có số đo không đổi, 
Có
nên
lớn nhất
lớn nhất 
Có
nên

Lời giải
Cách 1

Mặt phẳng


Mặt cầu



Nhận thấy rằng góc giữa



Vì



Gọi







Điều này xảy ra khi









Lúc đó


Cách 2



Ta có:


Gọi






Vì




Có





Có


Dạng câu hỏi: Câu hỏi kéo thả.
Câu 21 [581785]: Cho
là ba số thực thay đổi thỏa mãn
và
Giá trị nhỏ nhất của
bằng
(phân số tối giản với 
Kéo số ở các ô vuông thả vào vị trí thích hợp trong các câu sau:

Giá trị của
bằng _______.
Giá trị của
bằng _______.
Giá trị của
bằng _______.






Kéo số ở các ô vuông thả vào vị trí thích hợp trong các câu sau:

Giá trị của

Giá trị của

Giá trị của

Đáp án
Giá trị của
bằng 7.
Giá trị của
bằng
Giá trị của
bằng 3.
Giải thích

Trong không gian với hệ trục tọa độ
gọi điểm
điểm 
Khi đó
thuộc mặt cầu tâm
bán kính
và
thuộc mặt phẳng 
Suy ra
Ta có
suy ra
nhỏ nhất khi
thẳng hàng.
Do vậy
nhỏ nhất khi
là hình chiếu của
lên
và
là giao của
và mặt cầu.
Khi đó
Mà
Suy ra
Vậy
Giá trị của

Giá trị của


Giá trị của

Giải thích

Trong không gian với hệ trục tọa độ



Khi đó





Suy ra

Ta có



Do vậy






Khi đó

Mà

Suy ra

Vậy
