Đề bài đọc 08: Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi từ 1 đến 9
Núi lửa trên trái đất
Hầu hết các hoạt động núi lửa xảy ra bên dưới đại dương – nhưng không phải ai cũng biết điều đó.Thông thường thường các núi lửa mà chúng ta có thể nhìn thấy mới thu hút sự chú ý. Tuy nhiên, đợt phun trào mạnh mẽ của núi lửa ngầm tại quốc đảo Thái Bình Dương Tonga giữa tháng 1/2021 đã khiến nhiều người tò mò về các núi lửa dưới đáy đại dương. “2/3 tổng số hoạt động núi lửa xảy ra dưới biển sâu”, ông Christoph Helo, chuyên gia về núi lửa tại Đại học Mainz ở Đức cho biết.
Đợt phun trào của núi lửa ngầm ở Tonga đã gây ra sóng thần khiến khiều khu vực ở thủ đô Nuku'alofa bị ngập lụt. Tuy nhiên, nhìn chung, các đợt phun trào dưới biển thường diễn ra khá “lặng lẽ” và ít người chú ý. “Hầu hết núi lửa trên hành tinh của chúng ta thực sự là các núi lửa ngầm và đây không phải là điều kỳ lạ. Chúng thường phun trào rất lặng lẽ chứ không dữ dội nên mọi người thường không để ý tới”, ông Helo nói. Theo ông Tamsin Mather, nhà nghiên cứu núi lửa và chuyên gia về khoa học trái đất tại Đại học Oxford, hiện chưa rõ chính xác con số núi lửa ngầm đang hoạt động, nhưng ước tính có thể từ vài trăm tới vài nghìn.
“Không có khác biệt cụ thể trong sự hình thành của núi lửa ngầm hay núi lửa dưới đáy biển với núi lửa nổi trên mặt đất”, ông Helo cho biết. Núi lửa hình thành khi đất đá nóng chảy được rạo ra ở lớp thứ 2 của lõi Trái Đất –lớp manti bên trên – và đi xuyên qua lớp vỏ. “Hầu hết hoạt động núi lửa ngầm đều có liên quan đến núi lửa hoạt động liên tục dọc theo các rặng núi giữa đại dương, nơi 2 mảng kiến tạo đang tách rời nhau”, ông Mather cho biết. Sự va chạm của 2 mảng cũng có thể gây ra núi lửa. Theo ông Helo, nếu cả 2 mảng kiến tạo đều nằm bên dưới đại dương thì núi lửa sẽ hình thành dưới nước. Theo thời gian, chúng có thể phát triển để tạo thành các đảo núi lửa. Hoạt động núi lửa bên trong một mảng kiến tạo đơn lẻ cũng có thể dẫn đến sự hình thành núi lửa. Điều này có thể xảy ra khi có một điểm nóng bên dưới một mảng đại dương, tạo ra một chuỗi đảo núi lửa giống như Hawaii. Tác động của đợt phun trào của núi lửa ngầm tùy thuộc vào mức độ gần bề mặt nước của nó. “Nếu đợt phun trào xảy ra ở rất sâu dưới nước, trọng lượng của nước bên trên đóng vai trò như một chiếc mũ áp suất”, ông David Pyle, một chuyên gia về núi lửa đồng thời là Giáo sư về khoa học Trái Đất tại Đại học Oxford, cho biết. Nếu đá nóng chảy chảy xuống biển cách bề mặt 2 km (1,24 dặm), nó sẽ tiếp xúc với nước biển lạnh và nguội đi rất nhanh. Nước sẽ bị nóng lên, nhưng không chuyển thành hơi nước. Nhưng nếu ở vùng nước nông, magma bắt đầu đốt nóng nước, sau đó được chuyển thành hơi nước. Điều này tạo ra một sự thay đổi lớn về khối lượng. “Các vụ nổ hơi nước thực sự có sức hủy diệt vì một khối lượng nước dù nhỏ cũng biến thành một khối lượng hơi nước khổng lồ”, ông Pyle cho biết. Ngoài nguy cơ sóng thần, khối lượng tro bụi bay lên không trung khi núi lửa dưới nước phun trào ở vùng nước nông có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Theo ông Pyle, tro bụi và khí thải ra không chỉ gây ô nhiễm không khí mà còn có thể ảnh hưởng đến việc tiếp cận các nguồn cung cấp điện và nước.
Thực tế, do các núi lửa ngầm đều chìm dưới nước nên rất khó nghiên cứu. “Chỉ có một vài khu vực hoạt động được nghiên cứu chi tiết do bản chất khó tiếp cận của các núi lửa ngầm”, Mather ông cho biết. Các nhà khoa học làm việc trên mặt đất có thể nghiên cứu về lịch sử của một ngọn núi lửa bằng cách trực tiếp tới khu vực núi lửa và thu thập dữ liệu. Họ có thể sử dụng các chuỗi vách đá hoặc đào các hố sâu để thu thập mẫu vật. Còn đối với các núi lửa ngầm, các nhà khoa học thường phải dựa vào khảo sát hàng hải và công nghệ đo đạc bản đồ như sonar. “Núi lửa ngầm giống như chiếc bánh có các lớp phức tạp. Nếu nó ở trên mặt nước, bạn có thể cắt lớp để xem phần bên trong, nhưng nếu nó chìm trong bể nước thì bạn thực sự không thể làm được gì”, ông Pyle nói.
(Nguồn: https://khoahoc.tv/su-that-thu-vi-ve-nui-lua-ngam-tren-trai-dat-118431)
Câu 1 [576279]: Ý chính của bài viết trên là gì?
A, Những thảm họa có thể xảy ra khi núi lửa ngầm phun trào.
B, Những sự thật về núi lửa ngầm trên trái đất.
C, Những hiểu biết của các nhà khoa học về núi lửa ngầm.
D, Núi lửa ngầm được hình thành như thế nào.
Bài viết cung cấp một cái nhìn tổng quan về các núi lửa ngầm dưới đại dương, một chủ đề ít được chú ý so với núi lửa trên đất liền. Dưới đây là những điểm chính giúp chúng ta thấy rõ lý do tại sao đáp án B. Những sự thật về núi lửa ngầm trên trái đất là đúng:
Tỷ lệ hoạt động của núi lửa ngầm: Bài viết đề cập rằng phần lớn hoạt động núi lửa (2/3) diễn ra dưới nước, nhưng ít người nhận ra điều này. Điều này cung cấp một cái nhìn tổng quan về thực trạng của núi lửa ngầm, khác với những ngọn núi lửa chúng ta thường thấy trên đất liền.
Cấu tạo và sự hình thành của núi lửa ngầm: Tác giả giải thích quá trình hình thành núi lửa ngầm không khác nhiều so với núi lửa trên đất liền. Chúng hình thành từ sự di chuyển của các mảng kiến tạo và sự va chạm giữa các mảng.
Tác động của núi lửa ngầm: Bài viết mô tả các vụ phun trào ngầm thường "lặng lẽ" và ít gây chú ý, nhưng cũng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng như sóng thần hoặc ô nhiễm không khí. Ví dụ như đợt phun trào ở Tonga gây sóng thần nhưng các vụ phun trào ở vùng nước sâu thì ít nguy hiểm hơn.
Khó khăn trong việc nghiên cứu: Một yếu tố quan trọng nữa là việc nghiên cứu núi lửa ngầm gặp nhiều khó khăn do vị trí của chúng dưới đáy đại dương. Các nhà khoa học phải dựa vào công nghệ tiên tiến như sonar thay vì tiếp cận trực tiếp như với núi lửa trên đất liền.
Vì vậy, bài viết không chỉ nói về cách hình thành núi lửa (như ở đáp án D) mà mở rộng ra về nhiều khía cạnh khác của núi lửa ngầm như tác động, thảm họa, và cả các thách thức trong nghiên cứu, khiến cho B. Những sự thật về núi lửa ngầm trên trái đất là lựa chọn phản ánh đúng nội dung bài viết nhất. Đáp án: B
Tỷ lệ hoạt động của núi lửa ngầm: Bài viết đề cập rằng phần lớn hoạt động núi lửa (2/3) diễn ra dưới nước, nhưng ít người nhận ra điều này. Điều này cung cấp một cái nhìn tổng quan về thực trạng của núi lửa ngầm, khác với những ngọn núi lửa chúng ta thường thấy trên đất liền.
Cấu tạo và sự hình thành của núi lửa ngầm: Tác giả giải thích quá trình hình thành núi lửa ngầm không khác nhiều so với núi lửa trên đất liền. Chúng hình thành từ sự di chuyển của các mảng kiến tạo và sự va chạm giữa các mảng.
Tác động của núi lửa ngầm: Bài viết mô tả các vụ phun trào ngầm thường "lặng lẽ" và ít gây chú ý, nhưng cũng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng như sóng thần hoặc ô nhiễm không khí. Ví dụ như đợt phun trào ở Tonga gây sóng thần nhưng các vụ phun trào ở vùng nước sâu thì ít nguy hiểm hơn.
Khó khăn trong việc nghiên cứu: Một yếu tố quan trọng nữa là việc nghiên cứu núi lửa ngầm gặp nhiều khó khăn do vị trí của chúng dưới đáy đại dương. Các nhà khoa học phải dựa vào công nghệ tiên tiến như sonar thay vì tiếp cận trực tiếp như với núi lửa trên đất liền.
Vì vậy, bài viết không chỉ nói về cách hình thành núi lửa (như ở đáp án D) mà mở rộng ra về nhiều khía cạnh khác của núi lửa ngầm như tác động, thảm họa, và cả các thách thức trong nghiên cứu, khiến cho B. Những sự thật về núi lửa ngầm trên trái đất là lựa chọn phản ánh đúng nội dung bài viết nhất. Đáp án: B
Câu 2 [576280]: Theo đoạn 1 và 2, ý nào sau đây là KHÔNG đúng khi nói về núi lửa ngầm?
A, Phần lớn hoạt động núi lửa được diễn ra dưới biển sâu.
B, Núi lửa ngầm được con người để ý nhiều hơn so với núi lửa thông thường.
C, Núi lửa ngầm thường phun trào một cách lặng lẽ.
D, Sóng thần là một hệ quả của phun trào núi lửa ngầm.
Trong đoạn 1 và 2 của bài đọc, chúng ta biết rằng hầu hết các hoạt động núi lửa diễn ra dưới biển sâu, nhưng thường không thu hút sự chú ý của con người. Đặc biệt, chuyên gia Christoph Helo cho biết: "Hầu hết núi lửa trên hành tinh của chúng ta thực sự là các núi lửa ngầm và chúng thường phun trào rất lặng lẽ, chứ không dữ dội, nên mọi người thường không để ý tới."
Điều này cho thấy núi lửa ngầm thường ít được con người chú ý hơn so với các núi lửa nổi trên mặt đất. Trong thực tế, chỉ những vụ phun trào mạnh mẽ như vụ phun trào núi lửa ngầm ở Tonga năm 2021 mới thu hút được sự quan tâm rộng rãi. Do đó, ý B cho rằng "Núi lửa ngầm được con người để ý nhiều hơn so với núi lửa thông thường" là sai.
Các lựa chọn khác là đúng:
A: Phần lớn hoạt động núi lửa diễn ra dưới biển sâu.
C: Núi lửa ngầm thường phun trào một cách lặng lẽ.
D: Sóng thần có thể là một hệ quả của phun trào núi lửa ngầm, như đã thấy ở vụ phun trào tại Tonga. Đáp án: B
Điều này cho thấy núi lửa ngầm thường ít được con người chú ý hơn so với các núi lửa nổi trên mặt đất. Trong thực tế, chỉ những vụ phun trào mạnh mẽ như vụ phun trào núi lửa ngầm ở Tonga năm 2021 mới thu hút được sự quan tâm rộng rãi. Do đó, ý B cho rằng "Núi lửa ngầm được con người để ý nhiều hơn so với núi lửa thông thường" là sai.
Các lựa chọn khác là đúng:
A: Phần lớn hoạt động núi lửa diễn ra dưới biển sâu.
C: Núi lửa ngầm thường phun trào một cách lặng lẽ.
D: Sóng thần có thể là một hệ quả của phun trào núi lửa ngầm, như đã thấy ở vụ phun trào tại Tonga. Đáp án: B
Câu 3 [576281]: Ý chính của đoạn thứ 3 là gì?
A, Sự hình thành núi lửa ngầm khác với những núi lửa khác.
B, Các cách dẫn đến sự hình thành núi lửa.
C, Cách hoạt đông của núi lửa ngầm.
D, Sự va chạm của 2 mảng kiến tạo dẫn đến sự hình thành núi lửa ngầm.
Đoạn 3 trình bày về các cơ chế hình thành núi lửa nói chung, bao gồm cả núi lửa ngầm và núi lửa trên mặt đất. Núi lửa có thể hình thành khi đá nóng chảy từ lớp manti đi xuyên qua lớp vỏ Trái Đất. Đoạn này cũng đề cập đến việc núi lửa hình thành do sự tách rời của các mảng kiến tạo hoặc sự va chạm giữa chúng. Ngoài ra, đoạn còn nhắc đến sự hình thành núi lửa bên trong một mảng kiến tạo đơn lẻ thông qua điểm nóng.
Do đó, ý B là lựa chọn đúng vì đoạn này nói về các cách khác nhau dẫn đến sự hình thành núi lửa, bao gồm các cơ chế kiến tạo và điểm nóng. Đáp án: B
Do đó, ý B là lựa chọn đúng vì đoạn này nói về các cách khác nhau dẫn đến sự hình thành núi lửa, bao gồm các cơ chế kiến tạo và điểm nóng. Đáp án: B
Câu 4 [576282]: Từ “chúng” được in đậm trong bài là để thay thế cho từ?
A, Núi lửa.
B, Mảng kiến tạo.
C, Sự va chạm.
D, Đảo núi lửa.
Trong câu “Theo thời gian, chúng có thể phát triển để tạo thành các đảo núi lửa,” từ “chúng” chỉ các núi lửa, vì núi lửa là đối tượng có khả năng phát triển để hình thành đảo núi lửa theo thời gian. Đáp án: A
Câu 5 [576283]: Từ bài viết, hãy cho biết hậu quả nào sau đây không phải do núi lửa phun trào gây nên?
A, Nổ hơi nước.
B, Sóng thần.
C, Ô nhiễm không khí.
D, Động đất.
Trong bài viết, các hậu quả của núi lửa phun trào được đề cập bao gồm:
Nổ hơi nước: Được mô tả trong đoạn nói về việc magma đốt nóng nước ở vùng nước nông, gây ra các vụ nổ hơi nước có sức hủy diệt.
Sóng thần: Được nhắc đến trong đoạn về vụ phun trào núi lửa ngầm ở Tonga, gây ra sóng thần và ngập lụt ở thủ đô Nuku'alofa.
Ô nhiễm không khí: Được đề cập đến trong phần về tro bụi và khí thải từ núi lửa ngầm, gây ô nhiễm không khí.
Tuy nhiên, động đất không được nhắc đến như một hậu quả trực tiếp của núi lửa phun trào trong bài viết. Do đó, D. Động đất là đáp án đúng cho câu hỏi này. Đáp án: D
Nổ hơi nước: Được mô tả trong đoạn nói về việc magma đốt nóng nước ở vùng nước nông, gây ra các vụ nổ hơi nước có sức hủy diệt.
Sóng thần: Được nhắc đến trong đoạn về vụ phun trào núi lửa ngầm ở Tonga, gây ra sóng thần và ngập lụt ở thủ đô Nuku'alofa.
Ô nhiễm không khí: Được đề cập đến trong phần về tro bụi và khí thải từ núi lửa ngầm, gây ô nhiễm không khí.
Tuy nhiên, động đất không được nhắc đến như một hậu quả trực tiếp của núi lửa phun trào trong bài viết. Do đó, D. Động đất là đáp án đúng cho câu hỏi này. Đáp án: D
Câu 6 [576284]: Từ đoạn 4, theo em tại sao lại có hiện tượng khác nhau xảy ra khi magma chảy xuống nước biển và nước nông?
A, Do tính chất ngọt hay mặn của nước.
B, Chủ yếu do sự chênh lệch về lượng nước nhiều hay ít ở hai vùng.
C, Do vùng nước nông ở sâu trong lục địa hơn nên gần núi lửa hơn.
D, Chủ yếu do môi trường xung quanh 2 vùng nước.
Trong đoạn 4, bài viết nói rõ rằng khi magma chảy xuống vùng nước sâu, trọng lượng của nước bên trên tạo ra áp suất lớn, làm cho nước không thể nhanh chóng chuyển thành hơi nước. Nhưng khi magma chảy xuống vùng nước nông, lượng nước ít hơn và áp suất ít hơn, làm nước nhanh chóng chuyển thành hơi nước, gây ra các vụ nổ hơi nước mạnh mẽ.
Điều này cho thấy sự khác biệt chính là do sự chênh lệch về lượng nước ở hai vùng (nhiều nước ở vùng nước sâu và ít nước ở vùng nước nông). Đáp án: B
Điều này cho thấy sự khác biệt chính là do sự chênh lệch về lượng nước ở hai vùng (nhiều nước ở vùng nước sâu và ít nước ở vùng nước nông). Đáp án: B
Câu 7 [576285]: Có thể suy ra điều gì từ đoạn 4?
A, Con người vẫn có thể sống khỏe khi hít phải tro buị từ núi lửa.
B, Núi lửa ngầm càng gần bề mặt nước thì có tác động càng nhỏ đến môi trường xung quanh nó.
C, Núi lửa phun trào gần các vùng nước nông có thể xảy ra các vụ nổ hơi nước.
D, Rất hiếm gặp trường hợp núi lửa phun trào tại các vùng nước nông.
Trong đoạn 4, bài viết mô tả rõ ràng rằng khi núi lửa phun trào ở vùng nước nông, magma sẽ làm nước nóng lên nhanh chóng và chuyển thành hơi nước, gây ra các vụ nổ hơi nước mạnh mẽ. Điều này khẳng định rằng hiện tượng này phổ biến khi núi lửa phun trào ở vùng nước nông.
Các lựa chọn khác không chính xác:
A: Tro bụi từ núi lửa được mô tả là có thể gây ô nhiễm không khí và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người.
B: Núi lửa ngầm càng gần bề mặt nước thì tác động có thể lớn hơn, đặc biệt khi xảy ra các vụ nổ hơi nước.
D: Không có thông tin cho rằng các vụ phun trào ở vùng nước nông là hiếm gặp.
Vì vậy, đáp án C là đúng. Đáp án: C
Các lựa chọn khác không chính xác:
A: Tro bụi từ núi lửa được mô tả là có thể gây ô nhiễm không khí và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người.
B: Núi lửa ngầm càng gần bề mặt nước thì tác động có thể lớn hơn, đặc biệt khi xảy ra các vụ nổ hơi nước.
D: Không có thông tin cho rằng các vụ phun trào ở vùng nước nông là hiếm gặp.
Vì vậy, đáp án C là đúng. Đáp án: C
Câu 8 [576286]: Câu nào sau đây không phản ánh đúng nội dung bài học?
A, Núi lửa phun trào có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe con người.
B, Có một số cách để dẫn đến sự hình thành của núi lửa.
C, Đảo núi lửa được hình thành từ các mảng kiến tạo nổi lên từ dưới mặt nước.
D, các nhà khoa học phải dựa vào khảo sát hàng hải và công nghệ đo đạc bản đồ để nghiên cứu núi lửa ngầm.
A: Đúng. Bài viết đề cập đến việc tro bụi và khí thải từ núi lửa có thể gây ô nhiễm không khí và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người.
B: Đúng. Bài viết giải thích rằng có nhiều cách để hình thành núi lửa, như sự tách rời hoặc va chạm của các mảng kiến tạo và sự tồn tại của các điểm nóng.
C: Sai. Đảo núi lửa hình thành từ sự phát triển của núi lửa ngầm, khi magma tích tụ và dần dần nổi lên khỏi mặt nước, chứ không phải từ mảng kiến tạo nổi lên.
D: Đúng. Các nhà khoa học nghiên cứu núi lửa ngầm bằng cách sử dụng khảo sát hàng hải và công nghệ đo đạc như sonar để tạo bản đồ.
Vì vậy, đáp án C là không phản ánh đúng nội dung bài học. Đáp án: C
B: Đúng. Bài viết giải thích rằng có nhiều cách để hình thành núi lửa, như sự tách rời hoặc va chạm của các mảng kiến tạo và sự tồn tại của các điểm nóng.
C: Sai. Đảo núi lửa hình thành từ sự phát triển của núi lửa ngầm, khi magma tích tụ và dần dần nổi lên khỏi mặt nước, chứ không phải từ mảng kiến tạo nổi lên.
D: Đúng. Các nhà khoa học nghiên cứu núi lửa ngầm bằng cách sử dụng khảo sát hàng hải và công nghệ đo đạc như sonar để tạo bản đồ.
Vì vậy, đáp án C là không phản ánh đúng nội dung bài học. Đáp án: C
Câu 9 [576287]: Từ đoạn cuối có thể suy ra được?
A, Hiện nay đang có nhiều công nghệ được phát triển để nghiên cứu về núi lửa ngầm.
B, Cách thức nghiên cứu núi lửa ngầm tương tự như núi lửa trên mặt đất.
C, Chưa có nghiên cứu nào về núi lửa ngầm được kiểm chứng do núi lửa ngầm rất khó nghiên cứu.
D, Những dữ liệu nghiên cứu về núi lửa ngầm không có nhiều bằng núi lửa trên mặt đất.
Trong đoạn cuối, bài viết nói rằng do núi lửa ngầm chìm dưới nước và khó tiếp cận, rất ít khu vực hoạt động núi lửa ngầm được nghiên cứu chi tiết. Các nhà khoa học thường gặp khó khăn trong việc nghiên cứu chúng so với các núi lửa trên mặt đất, vì họ không thể thu thập dữ liệu trực tiếp và phải phụ thuộc vào khảo sát hàng hải và công nghệ đo đạc bản đồ như sonar.
A: Sai, vì đoạn cuối không đề cập đến việc có nhiều công nghệ phát triển để nghiên cứu núi lửa ngầm, mà nhấn mạnh về khó khăn trong việc nghiên cứu.
B: Sai, nghiên cứu núi lửa ngầm khác với núi lửa trên mặt đất, vì chúng khó tiếp cận hơn và cần các công nghệ chuyên dụng.
C: Sai, mặc dù việc nghiên cứu khó khăn nhưng vẫn có những nghiên cứu về núi lửa ngầm được thực hiện.
Vì vậy, đáp án D là suy luận chính xác từ đoạn cuối. Đáp án: D
A: Sai, vì đoạn cuối không đề cập đến việc có nhiều công nghệ phát triển để nghiên cứu núi lửa ngầm, mà nhấn mạnh về khó khăn trong việc nghiên cứu.
B: Sai, nghiên cứu núi lửa ngầm khác với núi lửa trên mặt đất, vì chúng khó tiếp cận hơn và cần các công nghệ chuyên dụng.
C: Sai, mặc dù việc nghiên cứu khó khăn nhưng vẫn có những nghiên cứu về núi lửa ngầm được thực hiện.
Vì vậy, đáp án D là suy luận chính xác từ đoạn cuối. Đáp án: D